Esnaf sohbetlerine eşlik eden çayın öyküsü

Keşif yeri Çin’de

Türkiye, dünyaya çay servisi yapan ülkelerin başında geliyor. Ancak bu özel içeceğin keşif yeri ülkemiz değil. Ulaşılan tarihi kaynaklara göre çay ilk kez Çin’de ortaya çıktı. Birçok dilde “çay” şeklinde ifade edilen bu içeceğin adı da Çin’in Mandarin lehçesindeki “cha” ifadesinden geliyor. Yani çay için bir doğu içeceği demek mümkün. Dünya, bu değerli içeceği Çin’e borçlu.

Kazana düşen yapraklar

Rivayete göre çay, Çin imparatoru Shen Yung tarafından tesadüfi bir olay neticesinde keşfedildi. Yung, kazanda kaynayan suyun içerisine düşen yeşil yaprakların suyun rengini değiştirmesi ve ortaya güzel bir koku çıkarması sonucunda bu değerli içecekten haberdar oldu. Daha sonra bu durumu araştırmaya devam eden imparator, zamanla bir çay tiryakisi haline geldi. Çay, yüzyıllar içerisinde önce Uzakdoğu’ya, ardından ise Portekiz üzerinden Avrupa’ya yayıldı. 

İlk ekim Bursa’da

Çayın, ülkemiz insanı ile buluşması ise Osmanlı dönemine dayanıyor. Çin’den çay fidanları getiren atalarımız, bunları Bursa’da yetiştirmek isteyince uygun olmayan iklim koşulları neticesinde istediği sonucu elde edemedi. Daha sonra Karadeniz bölgesinin çay yetiştiriciliği için uygun olduğunun fark edilmesi ile 1924 yılında çıkarılan bir yasa sonucunda bölgede çay ekimi teşvik edildi. Zamanla çay yetiştiriciliği Karadeniz bölgesinde yaygınlaştı.

Kültürlerin ortak tadı 

Çayın tüketim şekli kültürden kültüre farklılık gösteriyor. Örneğin, Rusya’da sürekli ve herkes tarafından tüketilen çay, beyazlatılmış şeker ile içiliyor. Bu lezzetli içecek, İrlanda ve İngiltere’de ise entellektüelleri bir araya getiren bir partiye aracılık ediyor. İkramı ve bu ikramın kabulü bir ritüel haline gelen Japonya’da da çaya büyük değer ve önem veriliyor. Yani dünyanın neresine giderseniz gidin sıradışı geleneklere sahip bir çay kültürüne denk gelebilirsiniz. 

Türk insanının içeceği 

Türkiye, çayın hem üretimi hem de tüketimi konusunda dünyanın önde gelen ülkelerinden. Ülkemizde lezzetli kahvaltılara, esnafımızın molalarına, en keyifli anlara ve en koyu sohbetlere bu güzel içecek eşlik ediyor. Öyle ki çayı, simit gibi birçok lezzet ile de özdeşleştirmiş durumdayız. Doğadan gelen bu güzel içececeğin bizdeki yeri ve anlamı çok büyük.  

Dudak payına dikkat

Lezzetli bir çay demlemenin bazı kuralları var. Öncelikle çayın imkan varsa emaye, seramik, porselen ya da bakır demlik ile hazırlanması tadına lezzet katacaktır. Bunun yanı sıra 20 dakikalık demleme süresi çayın iyi bir kıvam almasını ve dolayısı ile lezzetinin artmasını sağlar. Bu işlemlerin ardından çayın “dudak payı” adı verilen 1-2 santimlik bir boşluk ile ince bardakta servis edilmesi, içeceğin kişide bıraktığı hazzı artıracaktır. Afiyet olsun!