Tahıl koridoru antlaşması, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgali sonrası küresel çapta rekor seviyelere ulaşan gıda fiyatları açısından oldukça önemli bir gelişme, özellikle de Orta Doğu ülkeleri adına.

Arap Baharı'nın 2010'lu yıllarda halkın geçim sıkıntılarıyla ve yükselen enflasyon dinamikleriyle başladığını da hatırlarsak tahıl ürünlerinin önemini daha iyi anlamış oluruz. Orta Doğu ülkeleri içerisinde özellikle nüfus dinamikleriyle ön plana çıkan Pakistan, Mısır, İran gibi ülkeler Ukrayna'dan gelecek olan buğday ithalatına bel bağlamış durumdalar ve savaşın başlamasıyla Ukrayna limanlarında tahıl yüklü 100 civarında gemi Orta Doğu halklarının temel ihtiyaçlarını karşılayacak gıdayı taşımaya hazır durumda kısıtlı şekilde kaldılar.

Türkiye'nin öncülüğünde, Birleşmiş Milletler’in gözetiminde Ukrayna ve Rusya ile gerçekleştirilen tahıl koridoru anlaşması hem bahsettiğimiz kısıtlı kalan gemilerin Karadeniz’e açılarak Orta Doğu'ya yüklerini taşımasını hem de bölge halklarının siyasi-ekonomik hayat pahalılığı sıkıntılarının hafifletilebilmesi açısından muazzam bir öneme sahip. Şimdilik dört ay süre ile geçerli olan bu anlaşma sayesinde 25 milyon tona yakın tahılın bölge halklarına ulaştırılması planlanıyor. Ukrayna'nın üç ana limanından başlayan sevkiyatlar başta buğday, arpa, mısır olmak üzere gübre sevkiyatlarını da kapsıyor. Temmuz ayı başından bu yana uluslararası girişimde bulunan tahıl koridoru global çapta tahıl fiyatlarının ABD Doları bazında %25 ile %30 arasında düşmesine olanak sağladı.

Siyasi ve dış politika açılarından ise Rusya ile doğalgaz, petrol gibi enerji konularında yaptırımlar ve karşılıklı çekişme devam ederken Türkiye'nin öncülüğünde şimdilik kış aylarına kadar sürecek olan tahıl koridoru anlaşması hem bölge ülkeleri nezdinde Türkiye'nin itibarını yükseltmiş hem de Türkiye'nin bölgesel güç konumunu perçinlemiş oldu. Türkiye'nin iki düşman taraf ile süren diyaloğu sayesinde ileriki dönemlerde savaşın gidişatı değişebileceği gibi iki tarafla diyaloğun da Türkiye üzerinden sürmesinin önemi bir kez daha vurgulanmış oldu. 

Dr. K. Dağhan Gökçe