Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) tanımlanmasına, niteliklerine, sınıflandırılmasına ve uygulamalarına ilişkin usul ve esasları belirleyen Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliği 25 Mayıs 2023 tarih ve 32201 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte mevcut KOBİ tanımı başta olmak üzere bazı değişiklikler gündeme geldi.

Yeni yönetmeliğe göre KOBİ tanımı; “Yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olan, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500 milyon Türk Lirası’nı aşmayan işletmeler” şeklinde değişti. Bu tanımdaki 500 milyon tutarı önceki yönetmelikte 250 milyondu. Buna göre KOBİ statüsünü kazanmak için gerekli kriterlerden biri olan net satış hasılatı veya mali bilanço limiti iki katına çıkarılarak genişletilmiş oldu.

Yönetmelikle birlikte ayrıca 10 kişiden az çalışanı olan mikro işletmelerin yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 5 milyon liradan 10 milyon liraya çıkartıldı. Yine 50 kişiden az çalışanı olan küçük işletmeler için limit 50 milyon liradan 100 milyon liraya yükseltildi. Son düzenlemeye göre KOBİ’lerin sınıflandırılması özet olarak aşağıdaki tablodan görülebilir:

Yönetmeliğin uygulanmasında, bir işletmede çalışan sayısının hesabında sadece hizmet akdi ile çalıştırılanların dikkate alınması, çıraklar ve staj yapan öğrencilerin çalışan sayısına dahil edilmemesine yönelik düzenleme yapıldı. İşletmelerin mali durumları ve çalışan sayılarının belirlenmesinde yıllık olarak hesaplanan en son veriler esas alınacak, bilanço esasına göre defter tutmayan işletmelerde ise sadece çalışan sayısı dikkate alınacak.

Yönetmeliğin getirdiği bir başka değişiklik ise KOBİ Beyanının geçerlilik tarihinin netleştirilerek standart hâle getirilmesiydi. KOBİ Beyanının geçerlilik tarihi, gelir vergisi mükellefleri için mart ayı sonu, kurumlar vergisi mükellefleri için ise nisan ayı sonu olarak belirlendi.

2005 tarihli önceki yönetmelikte işletme türü (bağımsız işletme/ortak işletme/bağlı işletme) belirlenirken oy oranının da dikkate alınması hüküm altındayken, yeni yönetmelik kapsamında sadece sermaye oranının dikkate alınmasına yönelik olarak düzenleme yapıldı.

Yönetmelikle ilgili bir başka değişiklik de önceki yönetmelikte bulunan eklerin sadeleştirilerek tek ek hâlinde düzenlenmesiydi.

Sena Gürsoy

29.05.2023