İşletmenin Birinci Kuşaktan İkinci Kuşağa Devrinin Yönetimi

Aile işletmelerinde ikinci kuşak önemli ve stratejik bir konuma sahiptir. Bu dönem tam anlamıyla işletmenin geleceğini belirleyen önemli bir süreçtir. Birinci kuşak ailenin yönettiği ve sahibi olduğu, hisselerin çoğunluğunun ve kontrolünün kurucu girişimcinin elinde olduğu ve birden çok aile üyesinin işletmeye katıldığı işletmelerdir. İkinci kuşak aile işletmeleri ise ikinci kuşağın yönetimi devraldığı ve yönetime katıldığı işletmelerdir. Bu bakımdan işletmenin yönetiminde kardeşler, kardeş çocukları ve bazen de kuzenler bulunmaktadır.

Aile işletmelerinde birinci kuşak yönetimi devrederken ikinci kuşaktan kaynaklanan bazı sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlar ikinci kuşağın yaşam süresi boyunca işletmenin sürekliliğini doğrudan etkilemektedir. Aile işletmelerinin temel amaçlarından birisi sürekliliklerini sağlayarak işletmeyi bir sonraki kuşağa devredebilmektir. Bu devri başarılı bir şekilde gerçekleştirmek oldukça zordur.

Aile işletmelerinde yönetimin devredilme sürecinin önemli bir bölümü olan devir planlamasının örgütsel amaçlara ulaşmak amacıyla başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için bu faktörlerin gerekli önlemlerin alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu yüzden farklı kuşakların sahip oldukları yönetim anlayışlarının ve değer yargılarının birbirlerinden farklı oldukları göz önünde bulundurularak aile işletmelerinin günün rekabet koşullarının gerekliliklerine uygun olarak bir değişim göstermeleri gerekmektedir.

Aile işletmelerinde yönetimin bir sonraki kuşağa devredilmesinde ikinci kuşak aile üyeleri hem mevcut durumu korumak hem de işletmeyi daha ileri bir noktaya taşımak bakımından önemli bir sorumluluk üstlenirler. İkinci kuşak aile üyeleri bir önceki kuşaktan devraldığı mirası ilave bir çaba ve hırs ile işletmeye karşı aitlik hissi elde etmeye çalışırlar. Bununla birlikte yönetimi devralan ya da alacak olan potansiyel varisin yolu kolay değildir.Bu yüzden aile işletmelerinde, kuruluşundan itibaren işletmenin ve ailenin yapısına uygun bir devretme planının hazırlanması gerekmektedir. Çünkü aile işletmelerinde yönetimin bir sonraki kuşağa devri her işletmede farklı özellikler gösteren bir süreçtir.

Devir süreci nasıl yönetilmeli?

Büyüme ve gelişme dönemine girmiş aile işletmelerinde karşılaşılan sorunların çözümü için yönetimi kurumsallaştıracak ve yönetici kadroları hazırlayacak uygun plan ve programların hazırlanması gerekmektedir.

Bunun için yönetici adaylarının yetiştirilerek önceden geleceğe hazırlanması yararlı olacaktır. Geleceğin yöneticileri olarak görülen yönetici adayları aile üyelerinden seçilebileceği gibi dışarıdan profesyoneller de olabilir.

Aile işletmelerinde yönetimin devri sürecine girilmeden önce yaşanan en önemli sorunlardan birisi ikinci kuşağın yapacağı iş için herhangi bir yeterlilik testine tabi tutulmadan yönetici olarak atanmasıdır. Bununla birlikte ikinci kuşağın aldıkları eğitimin yanında bir de yapacakları işe karşı kabiliyetlerinin olup olmaması incelenmelidir. Bu yüzden de yönetime getirilecek olan kişiye işe uygun özellikler taşıyıp taşımadığı işletmeye ait belirli kriterler üzerinden belirlenmelidir. Aksi takdirde ikinci kuşağa sadece aile üyesi olduğu için herhangi bir standart aramadan sorumluluk yüklemek uzun dönemde işletmenin sürekliliğine ciddi zararlar verebilir.

Dikkat edilmesi gereken noktalar

Devir planının nasıl yapılacağına karar verilmeli,
Planın içeriği ve aşamaları analiz edilmeli,
Tarihsel planlama yapılmalı ve yol haritası oluşturulmalı,
Uygulanacak olan plan incelenip takip edilmeli,
Plan periyodik olarak gözden geçirilmeli,
Tam bilgilendirme yapılmalı.

Kadir TUNA

Geri

Uzman Hakkında

Uzmanın Diğer Makaleleri

Tüm Makaleleri Görüntüle

İşletmenin Birinci Kuşaktan İkinci Kuşağa Devrinin Yönetimi

Uzman Hakkında

İşlem Başarılı!