Girişimcilikte yeni stratejik yaklaşımlar

Klasik strateji ve planlama ilkeleri günümüzün hızlı ekonomik ve teknolojik dönüşümü nedeniyle değişiyor. Artık geçmiş ve günümüzdeki bilgilere göre oluşturulan stratejiler ve planlamalar çok hızlı revize edilmek durumunda kalıyor. Hatta var olan veriler üzerinden yapılan planlamaların çoğu bizi hatalara götürüyor. Bu kapsamda Fırsatlar-Tehditler / Güçlü–Zayıf yanlar SWOT analizi de değişim gösteriyor. Şöyle ki SWOT analizinin sonucunda odaklanılan Fırsatlar ve Güçlü yönler olduğu için teknoloji ve dijital dönüşümün artan hızla tüm ticari ve ekonomik faaliyetleri değişime mecbur bırakması firmaların bugün fırsat ve güçlü yönü olarak gördüğü analiz sonuçlarını çok kısa bir sürede tehdit ve zayıf yönü olarak değiştirebiliyor.

Harward Business Review da önemli bir konu başlığı olarak ele alınan bu konuyu kısaca değerlendirmek istedim. Stratejinin yaratıcılığa ihtiyacı var mottosuyla ele alınan konu önemli bir metotsal değişimi de ortaya koyuyor. Firmaların fırsat ve güçlü yanlarından ziyade tehdit ve zayıf yanlarına odaklanmalarının değişimi yakalamak için daha uygun bir strateji olduğu görüşü yönetimsel olarak önem verilmesi gereken bir bakış açısıdır. 4 kavram altında ifade edersek; Kontrast, Kombinasyon, Kısıtlar, Bağlam kavramları yenilikçi ticari dünyanın yeni kavramları haline gelmiştir. Bu kavramlara kısaca bakacak olursak;

Kontrast: Şirketin ve sektörün arkasında yatan genel ve değiştirilemez kabullerin ne olduğunu net bir şekilde belirlemeli ve bu ön kabullere meydan okuyucu yaklaşımlar geliştirilmelidir. Bu yöntemi uygulayabilmek için 3 temel soru sorulmalıdır.

1- Şirketinizdeki veya endüstrinizdeki genel kabullerin arkasında yatan ortak düşünce nedir?
2- Bu kabullerin birinin veya birkaçının yanlış olduğunu ispatlarsak neler olabilir?
3- Kökleşmiş düşünceleri parçalamak için normal çalışma biçimimde neleri değiştirmem gerekir?

Daha iyi anlaşılabilmesi için Netflix şirketinin gelişimine bakalım. Netflix video film kiralama sektöründe faaliyet gösteriyordu. 2000’li yılların başında Blockbuster video kiralama şirketi sektöre hâkim bir firmaydı. Hâkimiyetinin nedeni hemen hemen her mahallede film kiralayıcı dükkan ağına sahip olmasından geliyordu. Netflix’in kiralama ağı yoktu ve bu statik yapıyı sorgulayarak yeni bir iş modeli oluşturdu. Posta yoluyla kiralamayı başlattı. Filmlerle ilgili katalog oluşturarak müşterilerin posta yoluyla video kiralamasını ve gecikmeden dolayı eski sistemde verdikleri ceza farklarını kaldırdı. Günümüzde Blockbuster firmasını bilen yok ama Netflix dünyaya yayılmış durumda.

Kombinasyon: Ürettiğiniz hizmet veya ürünün bileşenlerini göz önünde bulundurarak diğer ürünlerin bileşenleriyle kıyaslayın ve hangi bileşenlerin kombine edileceğini araştırın. Steve Jobs yeniliği, mevcut olan bilgilerin ilişkilendirilmesi olarak tanımlar. Bu bakış açısında temel konu; Çalışanlarınızdan farklı deneyim ve uzmanlıkları olanlardan bir takım oluşturun ve ürünler, hizmetlerle ilgili farklı kombinasyonları bulmaları yönünde çalıştırın.

Örnek olarak ise BMW ile Daimler işbirliğini verebiliriz. Daimler daha çok teknolojik aksam ile ilgili ürünler üretirken BMW araba üreten bir firma. Ürünler kombine edilerek birleşme kararı alınmıştır.

Kısıtlar: Bu bakış açısında firmanın zayıflıklarına yani kısıtlarına odaklanılır. Bu zayıflıkların nasıl avantaja dönüştürüleceği üzerinde durulur. Bu bakış açısında temel formül çok fazla kısıt yaratıcılığı öldürür, kısıtın olmaması da. Kafa yorulması gereken 2 temel soru;

1- Şirketinizin yetkinliklerine değil “yetkin olmadığı” alanları belirleyin ve bunların güçlü özelliğe dönüştürülüp dönüştürülemeyeceğine bakın.
2- İnsanların yeni düşünce ve davranış biçimleri geliştirmeleri için bazı kısıtlar empoze edin.

Örnek vermek gerekirse, Tesla’nın ürettiği elektrikli arabaların satışı için bir Mercedes veya BMW gibi bayi ağı yoktu. Bu kısıt internet

üzerinden satış kanalları açılarak aşılmıştır.

Bağlam: Bu yaklaşımda belirli bağlam içinde sorun ele alınır, bu sorunun temelinin çözümlendiği başka bir bağlam ile kıyaslanır analiz edilir ve bu çözümü kendi esas sorunu içindeki bağlama uygulanır. Buradaki temel konular;

1- Sektörünüzden olmayan bir kişiye ne iş yaptığınızı anlatın. Farklı bağlam içinde yer alan yabancı bir göz farklı cevapların ve fırsatların görülmesini sağlayabilir.
2- Öncü, uç kullanıcılarla ve yenilikçilik merkezleriyle temasta olun.
Örnek olarak yapay zeka alanında makine öğrenmesini geliştirmek için çocukların nasıl öğrendiğinden esinleniyor. Çocukların öğrenme bağlamı analiz edilerek makine öğrenme sorunu bağlamında uygulanıyor.

Geri

Uzman Hakkında

Uzmanın Diğer Makaleleri

Tüm Makaleleri Görüntüle

Girişimcilikte yeni stratejik yaklaşımlar

Uzman Hakkında

İşlem Başarılı!