Tüketiciler, 2023 yılının dünya genelinde potansiyel ekonomik yavaşlama eğiliminden farklı şekilde etkilenebilir. Bu eğilim, harcanabilir gelir seviyeleri gibi faktörlere bağlı olarak bazıları isteğe bağlı satın alımları erteleyecek veya azaltacak gibi duruyor. Moda yöneticileri, iş modellerini müşteri sadakatini koruyacak şekilde uyarlamalı ve markalarını zayıflatmaktan kaçınmalı. Firmaların doğrudan tüketiciye yönelik faaliyetlerinde dijital kanalları ve e-ticaret alanlarını yeniden düzenlemeleri büyük önem taşıyor. Büyümek için toptan satış ve üçüncü taraf pazar yerleri dahil olmak üzere satış ve pazarlama kanallarını çeşitlendirmeleri gerekiyor. Çevresel göstergelere bağlı olarak tüketiciler markaların sürdürülebilirlik referansları hakkında daha fazla duyarlılık talep etme eğiliminde olacak gibi görünüyor. Markalar ortaya çıkan düzenleyici gerekliliklere uyarken anlamlı ve güvenilir bir değişiklik yaptıklarını göstermeliler.

Diğer yandan tedarik zincirlerinde devam eden kesintiler, küresel üretimin yeniden yapılandırılması için bir katalizör görevi görüyor. Tekstil üreticileri, gelişmiş dijitalleştirme sayesinde dikey entegrasyona, yakın shoring’e ve küçük partili üretime dayalı yeni tedarik zinciri modelleri oluşturabilir. Son veri kullanım modelleri, daha etkili ve daha az maliyetli hâle geldikçe dijital pazarlama için yeni iş süreçleri ortaya çıkarıyor. Markalar, pazarlama harcamalarında daha fazla yatırım getirisi elde etmek ve müşteri ilişkilerini derinleştirmek için kullanılabilecek değerli birinci taraf verilerini toplamak için yaratıcı kampanyaları, perakende medya ağları ve metaverse gibi yeni kanalları kullanacak gibi görünüyor. Moda yöneticilerinin, geleceğin organizasyonunun neye ihtiyaç duyacağına dair yeni bir vizyona ihtiyacı var; en iyi yetenekleri çekmeye ve elde tutmaya odaklanmanın yanı sıra sürdürülebilirlik ve dijital hızlanma gibi öncelikleri yerine getirmek için firma ekiplerini kurmak öncelikli yapılması gereken işler olarak ortaya çıkıyor.

Zorlu bir makroekonomik ortamda, firmalarda yönetici ekiplerin oynayacağı hayati bir rol var. Yöneticilerin darboğazları ortadan kaldırması ve satıcılar, tedarik ekipleri, tasarım ekipleri ve mağaza ve e-ticaret operatörleri ile iletişim ve iş akışlarını düzene sokması gerekir. Taktiksel olarak bu, maliyet yapılarına yönelik görünürlüğü artırmak ve firma genelinde ve satıcılar ve tedarikçilerle stratejik olarak iletişim kurmak anlamına gelebilir. Moda oyuncuları karar vermeyi hızlandırarak rakip hareketlerine yanıt verirken en yüksek yatırım getirisini sağlayan fiyatlandırmaya odaklanabilirler. Buna göre, firmaların hem müşteri davranışlarını izlemeleri hem de girişimlerin etkinliğini ölçmeleri gerekir. Örneğin, azalan hacimler ve sepet boyutu için ürün kategorilerini dikkatle izleyerek fiyat duyarlılığının neden olduğu davranış değişikliklerinin işaretlerini tespit edebilirler. Enflasyon ve ekonomik belirsizlik, moda endüstrisi performansını etkileyici bir unsur ve yakın zamanda ortadan kalkmaları pek olası değil. Bu nedenle firmaların önümüzdeki aylardaki görevi iş modellerine kısa vadeli taktiksel disiplin uygulamak, aynı zamanda bunları coğrafyalar ve operasyonlar genelinde esnekliği, netliği ve hızlı karar vermeyi teşvik eden stratejilere dönüştürmek olmalı.

2023’te Orta Doğu’da moda görünümü, diğer birçok pazardan daha fazla yükseliş gösteriyor; McKinsey Moda 2023 araştırmasında yöneticilerin yüzde 88’i, Orta Doğu’nun 2023’te bir önceki yıla göre aynı veya daha umut verici büyüme beklentilerine sahip olacağına inandıklarını belirtiyor. Küresel enerji fiyatları yükseliyor ve Körfez İşbirliği Konseyi üyelerinin, değer kazanan petro-dolara bağlı olarak gelirleri artmaya devam ediyor. Lüks pazarı 2021’de yaklaşık 10 milyar dolar değerindeydi -pandemi öncesi seviyelere göre yüzde 23 artış kaydetti- ve 2023’te 11 milyar dolara çıkması bekleniyor. Lüks markalar, yeni mağazalar açmanın yanı sıra yerel olarak defileler düzenleyerek ve Orta Doğulu sanatçılarla kapsül koleksiyonlar üzerinde iş birliği yaparak Orta Doğu pazarında yer almanın yollarını (yerel içerik oluşturmak gibi) arıyor.

Dr. Selim Süleyman