Finansal Tablo Hilelerinde Hangi Yöntemler Kullanılıyor?

Finansal tabloların manipüle edilmesine sebep olan çeşitli faktörler bulunmakla beraber, finansal tabloları manipüle edenler, bunu birçok yönteme başvurarak yapabilmektedir. Finansal tablo hilelerinin ya da manipülasyonlarının %80 oranında varlıkların ve kazançların olduğundan yüksek gösterilmesi; %20 oranında ise borç ve harcamaların olduğundan düşük gösterilmesi yoluyla gerçekleştirildiği ifade edilmektedir. Dolayısıyla “kazanç yönetimi” ve “agresif muhasebe uygulamaları”nın finansal tablo hilelerinde önemli bir metot olarak kullanıldığı vurgulanmaktadır.

Finansal Tablo Hilelerini Kimler Yapabilir?
  • Tepe yöneticiler,
  • Orta ve düşük seviyedeki çalışanlar,
  • Örgütlü suçlular.
Finansal tablo hilelerine yol açan başlıca üç yöntem bulunmaktadır:

Muhasebe Sistemi ile Oynamak

Bu yöntemde, finansal tablo hilelerine başvuranlar, muhasebe sistemini istekleri doğrultusunda geliştirme aracı olarak kullanırlar. Örneğin, şüpheli alacaklar için gerektiğinden az veya fazla karşılık ayrılması, karşılıkların çok düşük ya da yüksek düzeyde belirlenmesi, henüz gerçekleşmemiş satışların satış olarak gösterilmesi, fiktif satış kaydı yapılması, stokların olduğundan düşük veya yüksek gösterilmesi, yapılan borçlanmaların kayıtlara yansıtılmaması ya da eksik yansıtılması vb. gibi seçici, yaratıcı veya aldatıcı muhasebe uygulamaları ile kazançların ve varlıkların olduğundan yüksek; borç ve harcamaların da olduğundan düşük gösterilmesini sağlayarak finansal bilgi kullanıcıları aldatılmaktadır.

Muhasebe Sistemini Yıpratma

Finansal tablo hilelerine başvuranlar bu yöntemde, muhasebe sisteminde raporlanmış sonuçlara yanlış ve hayali bilgiler ilave ederek raporlarla ortaya konulan finansal bilgileri manipüle etme yoluna gitmektedir.

Muhasebe Sistemi Dışında Yöntemlere Başvurmak

Bu yöntemde hileye başvuranlar, muhasebe sisteminin raporlarla ortaya koyduğu doğru finansal bilgileri, evraklar üzerinde tahrifat yapmak veya mevcut raporları tahrif edilmişleriyle değiştirmek suretiyle finansal bilgi kullanıcılarını yanıltmakta ve bu işlemlerden çıkar sağlamaktadır.

Finansal Tablolarda Kullanılan Hileler
  • Kâr yönetimi,
  • Kârın istikrarlı hâle getirilmesi,
  • Aldatıcı finansal raporlama,
  • Yaratıcı muhasebe uygulamaları,
  • Agresif muhasebe,
  • Büyük temizlik muhasebesi,
  • Muhasebe hata ve usulsüzlükleri.

Doç. Dr. Kadir Tuna

Uzman Hakkında

Prof. Dr. Kadir Tuna
Finansal Yönetim

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İngilizce İktisat Bölümü’nden 1999 yılında mezun oldu. Yüksek lisans ve doktorayı aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde tamamladı.
İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi ve Bankacılık Araştırma Merkezi Müdürü’dür.

Başta İstanbul Üniversitesi olmak üzere çeşitli üniversitelerde bankacılık ve finans konularında lisans ve yüksek lisans düzeylerinde dersler vermektedir. 2003 yılında 5411 sayılı Bankacılık Kanunu Tasarısı TBMM Bütçe Plan Komisyon üyesi, 2005 yılında DPT 9. Kalkınma Planı Finansal Hizmetler Özel İhtisas Komisyon üyesi, 2008 yılında T.C Ulaştırma Bakanlığı İntermodal Finansman Özel İhtisas Komisyonu üyesi ve 2012 yılında T.C Kalkınma Bakanlığı 10. Kalkınma Planı Finansal Hizmetler Özel İhtisas Komisyon üyesi olarak görev yaptı. Tuna, aynı zamanda Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Çatı Dergisi Danışma Kurulu üyesi, Halkbank Beraber dergisi ve Takvim Gazetesi köşe yazarıdır. Televizyonlarda ekonomi alanında yorumculuk yapan Tuna’nın uzmanlık alanı ekonomi, bankacılık ve finanstır

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri