Döviz Kuru Tahmini Nasıl Yapılır?

İhracatçılar açısında kur tahmini önemlidir çünkü;

• İhracattan elde edilen kâr oranının döviz cinsinden hesaplanması,
• İhracat maliyetinin hesaplanması,
• İhracat alacaklarının vadesinin hesaplanması ve ödeme planlarının çıkartılması,
• Döviz cinsinden olan gelirlerin milli paraya çevrilmesi önemlidir.
 
Gelecekteki kurların belirsiz olması döviz kurlarının serbest piyasa şartlarında belirlenmesine bağlıdır. Bu belirsizlik dövize bağlı olarak yapılan işlemleri riskli duruma düşürmektedir. Aynı zamanda döviz kurlarının tahminini de zorlaştırmaktadır.
 
Döviz kurlarını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. İthalat ve ihracat eğilimleri, döviz kurları, enflasyon, ekonomik büyüme döviz kurlarının değişmesini etkileyen faktörlerdir. Bu yüzden döviz kurlarının geleceğe dönük tahminini kesin olarak yapmak zorlaşmaktadır. Döviz kurlarının tahminleri, istikrarlı piyasa şartlarında net olarak yapılırken istikrarsız piyasa şartlarında daha zor tahmin yapılabilmektedir.
 
Dalgalı kur rejiminde ve sabitlenmiş kur rejimlerinde kur tahminleri farklı şekillerde ve farklı yöntemlerle yapılmaktadır. Kur tahminleri yöntemini, uygulanan kur rejimi belirlemektedir.
 
Piyasa temelli tahminler

Piyasa temelli tahminlerde önceden belirlenen etkenlerle döviz kurları arasındaki dengeyi sağlamak koşuluyla tahminde bulunulur. Genellikle piyasa temelli döviz kurları tahmininde kullanılan araçlar, kısa dönem için forward kurlar ve uzun dönemde ise döviz piyasalarına kote edilmiş dövizlere verilen faiz farklarıdır.
 
Forward kurlara bağlı tahminler

Spot kurlarının tahmininin sapmasız olarak belirlenebilmesi forward döviz kurlarına bağlı olarak yapılır. Aktif piyasa koşullarına hâkim piyasalarda belirleyici olan forward kurlardır. Forward kurların belirleyici olması spot kurları tamamen aynı olarak göstermez. Tahminlerin tutma olasılığı piyasa etkinliğine göre farklılık göstermektedir. Geçmiş fiyat farklılıkları ve hacim verilerine bağlı tahminler, piyasa hareketliliğinin zayıf olması durumunda geçerli olabilir. Piyasa içi veya piyasa dışı bilgiler, yarı-etkin piyasalarda daha geçerlidir. Merkez Bankası'nın bilgi sağlama ve piyasa tahmin konusunda etkin olmasından dolayı kurların tahmin edilebilme olasılığı etkin piyasalarda yüksektir.
 
Forward kurlar kısa vadeli (6 ay) tahminlerde tercih edilmektedir. Tam rekabet piyasasının çokluk ilkesine dayanarak piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı olduğu durumlarda forward kurlar döviz kuru tahminlerinde çok daha etkilidir.
 
Faiz oranlarına bağlı tahminler

Faiz oranlarına bağlı tahminlerde gelecekteki döviz kurları tahmin edilebilir.
 
Teknik analiz

Teknik analiz veya grafik analizleri gelecekteki döviz kurlarını geçmiş verilere bağlı olarak değerlendirmedir.
 
Temel analiz

Kur tahmini yapılırken satın alma gücü, dış ticarette olan gelişmeler ve ekonomik büyüme oranları gibi farklı değişkenler kullanılır. Temel analizde, uzun vadeli olarak piyasada döviz kurları üzerinde etkisi olan bu değişkenler kullanılarak tahmin yapılır.
 
Doç. Dr. Kadir TUNA

 

Uzman Hakkında

Prof. Dr. Kadir Tuna
Finansal Yönetim

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İngilizce İktisat Bölümü’nden 1999 yılında mezun oldu. Yüksek lisans ve doktorayı aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde tamamladı.
İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi ve Bankacılık Araştırma Merkezi Müdürü’dür.

Başta İstanbul Üniversitesi olmak üzere çeşitli üniversitelerde bankacılık ve finans konularında lisans ve yüksek lisans düzeylerinde dersler vermektedir. 2003 yılında 5411 sayılı Bankacılık Kanunu Tasarısı TBMM Bütçe Plan Komisyon üyesi, 2005 yılında DPT 9. Kalkınma Planı Finansal Hizmetler Özel İhtisas Komisyon üyesi, 2008 yılında T.C Ulaştırma Bakanlığı İntermodal Finansman Özel İhtisas Komisyonu üyesi ve 2012 yılında T.C Kalkınma Bakanlığı 10. Kalkınma Planı Finansal Hizmetler Özel İhtisas Komisyon üyesi olarak görev yaptı. Tuna, aynı zamanda Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Çatı Dergisi Danışma Kurulu üyesi, Halkbank Beraber dergisi ve Takvim Gazetesi köşe yazarıdır. Televizyonlarda ekonomi alanında yorumculuk yapan Tuna’nın uzmanlık alanı ekonomi, bankacılık ve finanstır

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri