Dış Ticaret Finansman Tekniği Olarak Forfaiting

Dış Ticaret Finansman Tekniği Olarak Forfaiting

Forfaiting, genellikle vadeli yatırım mallı ithalatı ve ihracatı sonucunda ortaya çıkan orta ve uzun vadeli, belirli bir ödeme planına bağlı olarak tahsil edilecek olan alacakların konu edildiği dış ticarete yönelik bir finansman tekniğidir. Forfaiting işleminde söz konusu alacaklar, forfaiter (forfaiting şirketi) tarafından belli bir bedel karşılığında satıcı firmadan rücu edilemeyecek şekilde devralınır. Böylece borç-alacak ilişkisinde satıcı firma devreden çıkmış, forfaiting işlemini sunan forfaiter devreye girmiş olur.

Uzun vadeli ve kredili ithalat-ihracat işlemlerine yönelik bir finans aracı olan forfaiting dünyada genellikle yatırım mallarının finansmanı için kullanılmakla birlikte günümüzde artık tüketim mallarının finansmanına yönelik faaliyetlerde de kullanılmaya başlamıştır.

Vade, 3 aydan başlayarak 10 yıla kadar uzanmakta olup, süre ihracat ve ithalat konusu ürüne, ihracat yapılan veya ithalatı yapan ülkeye ve dünya ekonomilerine göre belirlenmektedir.

Her çeşit alacak forfaiting işlemine konu edilebilse de uygulamada genellikle emre yazılı senet ve poliçe şeklindeki ticari alacaklar daha güvenli olmaları nedeniyle tercih edildiği görülmektedir. Forfaiting hizmeti veren kuruluş, vadesine kalan süreye göre hesaplanan belli bir iskonto oranı üzerinden devir aldığı senet ve poliçe şeklindeki alacakların karşılığında teminat olarak banka garantisi talep etmektedir.

Bir forfaiting işleminde temel olarak satıcı, alıcı ve forfaiter olmak üzere üç taraf vardır. Risk düzeyi yüksek olan forfaiting işlemlerinde dördüncü taraf olarak ayrıca garantör banka devreye girebilir.

Forfaiting işlemi, vadeli mal ve hizmet ihracından doğan ve belirli bir ödeme planı doğrultusunda tahsil edilen alacakların, bir banka veya bu alanda uzmanlaşmış bir kurum tarafından rücu hakkı olmaksızın satın alınarak iskonto edilmesidir. Forfaiting bu tanımıyla orta vadeli ve basit faizli bir finansman şeklidir.

Forfaiting işleminin öne çıkan bazı özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Forfaiting işlemi, ihracata yönelik yatırım mallarını kapsamaktadır.
Forfaiting işleminde vadeler 6 ay-10 yıl arasında değişebilir.
Forfaiter, devraldığı alacakları sabit bir oran üzerinden iskonto eder.
Forfaiting işleminde alacakların güvence altına alınması garantör banka tarafından verilen aval veya teminat mektubu ile sağlanır.
Alacakların senetli olması şart değildir. Kayıtlı alacaklar da olabilir.
Forfaiter’ın, satıcıya rücu hakkı yoktur. Bu bakımdan, riskin yüksek görüldüğü durumlarda alıcıdan, garantör banka göstermesi istenebilir.
Forfaiting’de satıcının, alacağına bir an önce kavuşması esastır.
Dış ticaret işleminden doğan ticari risk, kur riski, faiz oranı riski ve ülke riski (politik risk ve transfer riski) forfaiter tarafından üstlenilir.
Üç temel fonksiyonu vardır: Finansman, hizmet ve teminat.

Sabit faizli bir finansman şekli olduğu için faiz oranlarının yükseldiği zamanlarda Forfaiting’e talep artmakta, faiz oranlarının ve likiditenin fazla olduğu dönemlerde ise talep azalmaktadır.

Forfaiting işleminin satıcı açısından avantajları şunlardır:

Forfating işlemi sonucunda satıcı işletme %100 finansman sağlar,
Satıcının kredi değerliliği artar,
Peşin satışın mümkün olmadığı büyük tutarlı yatırım mallarının vadeli satılmasını sağlayarak peşin satışları ve satış hacmini artırır,
atıcı işletme; ticari, kur, faiz ve ülke riskleri ile bunlarla ilgili sigorta masraflarından kurtulmuş olur,
Forfaiter’ın rücu hakkı olmadığı için tahsil riski ortadan kalkmış olur,
Satıcı işletme, alacakların takip ve tahsili ile şüpheli veya değersiz hâle gelmesinden doğan maliyetlerden kurtulmuş olur,
Nakit girişine paralel olarak peşin alışlar yapılarak nakit iskontosundan yararlanma imkânı doğar,
Bilançoda alacaklar kısmının aşırı derecede şişmesi önlenir,
Satıcı işletme, forfaiting işleminden doğan maliyetlerden satış işleminden önce haberdar olduğu için satış fiyatını buna göre ayarlayabilir,
Forfaiter’ın uyguladığı iskonto oranı sabit olduğu için faiz riski forfaiter’a yüklenmektedir,
Forfaiter kısa bir süre içinde karar vereceği için satıcı işletmenin olumsuz bir cevap karşısında alternatif yöntemlere başvurma imkânı vardır,
Forfaiting işlemi gizli tutulduğu için satıcı işletme gizliliğin avantajlarından yararlanma imkânı bulur,
Alacaklardan doğan muhasebe kayıtları ortadan kalkmış olur,
Bürokratik işlemlerle uğraşmak zorunda kalınmaz,
Forfaiting işlemi tek seferliktir,
İşletmenin alacakların yönetim ve tahsili için zaman ve kaynak ayırma gereği ortadan kalkmaktadır.

Kadir TUNA

Geri

Uzman Hakkında

Uzmanın Diğer Makaleleri

Tüm Makaleleri Görüntüle

Dış Ticaret Finansman Tekniği Olarak Forfaiting

Uzman Hakkında

İşlem Başarılı!