Yaklaşık 5 milyon kamu görevlisi ve 16 milyon emeklinin temmuz zammını belirleyen düzenleme Meclis’ten geçti. Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek düzenleme, bu ay maaşlara yansıyacak. Böylece memurlara hem oransal hem seyyanen artış yapılırken emeklilere de enflasyon artışının üzerine bir refah payı eklenmiş oldu.

Memurlara yapılan yüzde 17,55 oranındaki enflasyon artışına 8 bin 77 TL’lik de seyyanen zam eklendi. Böylece en düşük memur maaşı 22 bin lirayı geçerken ortalama memur maaşı 25 bin liraya çıktı. Memurlara yapılan zam oranları taban maaşlarda yüzde 86’yı buldu. Kademeli olarak yüksek maaşlarda ise yüzde 40’lara ulaşmış oldu. Bu arada Hazine ve Maliye Bakanlığı da bir genelge yayımlayarak temmuz artışlarını duyurdu. Burada hem memur maaş katsayısındaki artış yer aldı hem de sözleşmelilere verilecek taban ücretler yeniden belirlendi. Ayrıca kıdem tazminatı tavanı da yüzde 17,55 oranında artırıldı. Bu aydan itibaren kamu çalışanlarının tamamına 15 bin 965 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak 8 bin 77 lira ilave ödeme yapılacak. Memur maaşlarına ocak-haziran döneminde aldıkları maaşa yüzde 17,55 zam yapılacak ve bu tutara 8 bin 77 lira seyyanen zam eklenecek. En düşük memur maaşı (çocuk, eş yardımıyla birlikte) 11 bin 848 liradan 22 bin 17 liraya çıkacak. Seyyanen zam 15 Temmuz 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe gireceğinden, seyyanen zamma ilişkin 1-14 Temmuz tarihleri için ayrıca maaş farkı ödenmeyecek. Bu ödemeden herhangi bir vergi, sigorta primi kesintisi yapılmayacak. Seyyanen zam unvan esas alınarak ödenecek, kıdem tazminatı hesabı ile sosyal ödemelerin hesabına dahil edilmeyecek.

Emekliler için ise hem enflasyon artışı hem de refah payı artışı yapıldı. Yüzde 19,77 çıkan altı aylık enflasyon rakamı SSK ve BAĞ-KUR emeklileri için zam oranını belirledi. Buna 5,33 puanlık refah payı eklenerek temmuz artışı yüzde 25 olarak belirlendi. Memur emeklileri ise yüzde 17,55’lik artışa ilave edilen 7,45’lik refah payı ile birlikte yüzde 25 zam almış oldu. Yeni zamlı maaşlar bu aydan itibaren emeklilere ödenecek. SSK'lılar emekli aylığını her ayın 17-26'sı arasında, BAĞ-KUR’lular da 25-28'inde alıyor. Memur emeklileri temmuz aylığını 1-5 Temmuz arasında aldı. Burada oluşan fark da Sosyal Güvenlik Kurumu'nun açıklayacağı tarihte hesaba yatacak. Yeni zamla birlikte SSK kök aylığı 6 bin 93 lira olan en düşük SSK (2008 öncesi) emeklisinin aylığı 7 bin 616 lira olacak. Maaşlar SSK emeklilerine tahsis numarasının son rakamına göre; 9 olanlar her ayın 17'sinde, 7 olanlar 18'inde, 5 olanlar 19'unda, 3 olanlar 20'sinde, 1 olanlar ayın 21'inde yatacak.

Yüzde 25'lik maaş zammından emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle emekli olan ve yıl içinde önümüzdeki dönem emekli olanlar da yararlanacak. Memur emekli aylıkları için enflasyona göre yüzde 17,55 belirlenen zam oranı yasayla yüzde 25'e tamamlanacak. En düşük memur emeklisi aylığı yüzde 25'lik artış sonrası 9 bin 877 lira olarak uygulanacak. Dul ve yetim aylığı alanlara da yüzde 25 oranında zam yapıldı. En düşük emekli aylığı 7.500 liraya yükseldiğinde yüzde 75 oranında dul ve yetim aylığı alanlar 5 bin 625 lira, yüzde 50 oranında hissesi olan 3 bin 750 lira, yüzde 25 hissesi olan da 1875 lira maaş farkı dahil yeni ödeme alacak.

5510 sayılı Kanun’a ilave edilen Ek 19’uncu madde kapsamında, emeklilere her ay ek ödeme dahil 7 bin 500 liradan az ödeme yapılmıyor. Emeklinin kök aylık tutarı ile ek ödemesinin toplamı 7 bin 500 liranın altındaysa, her ay parası 7 bin 500 liraya tamamlanarak yatırılıyor. Yüzde 25 Temmuz zammı kök aylığa yansıtılacak. Çıkan tutara kök aylığı 4 bin 780 lira 70 kuruşun altındaysa yüzde 5, üstündeyse yüzde 4 ek ödeme ilave edilecek. Yeni kök aylık ve ek ödemenin toplamı hesaba yatırılacak. Ancak bu tutar 7 bin 500 liranın altında kalıyorsa, emekliye 7 bin 500 lira ödenecek.  Emekliler kök aylıklarını e-Devlet’ten görerek hesaplama yapabilecek. e-Devlet ekranındaki “Emekli Aylık Bilgisi” bölümünde “aylık tutarı” olarak görünen rakam, kök maaşı gösteriyor. Buradan kök maaşını gören emekli, hesabını yapabilecek. Örneğin; kök aylığı 6 bin lira olan bir emekli, 240 lira (maaşın yüzde 4’ü) ek ödeme ve bin 260 lira da “5510 Ek 19” ödemesiyle birlikte 7 bin 500 lira alıyordu. Emeklinin yeni kök aylığı 7 bin 500 lira (6.000 x %25), ek ödemesi 300 lira (7.500 liranın yüzde 4’ü) olacak. Emeklinin hesabına 7 bin 800 lira yatırılacak.

Memur zammıyla beraber kıdem tazminatı tavanı 23 bin 490 lira oldu. Memur maaş katsayısındaki artışla birlikte hasta, yaşlı, engelli, yakınlarına bakanlara yapılan sosyal ödeme kalemleri de yükseliyor. Bakıma ihtiyacı olan yaşlı, engellilere yönelik verilen evde bakım desteği 5 bin 97 lira, yüzde 40-69 engeli olana ödenen aylık 1875 liraya, yüzde 70 ve üzeri engeli olana 2 bin 811 liraya, engelli yakını aylığı 1874 liraya çıktı. Ailelere çocuklarının bakımı için verilen destekler de 2 bin 421 lira ile 4 bin 358 lira arasında değişecek.

Faruk Erdem

14.07.2023