Arama kelimelerini değiştirerek tekrar deneyebilirsiniz.
Parola
Güvenlik
Kayıtlı İstihdam Herkese Kazandırır
Bu oranın da çok yüksek olduğu ortada. Yani 100 çalışandan 32’sinin sigortası yok ve herhangi bir güvencesi olmadan çalıştırılıyor. Sadece çalışanın değil devletin de hakları çalınıyor. Yüzde 32’lik rakam sadece sigortasız çalışanları gösteriyor. Oysa eksik maaş gösterilerek benim “gizli kayıt dışılık” dediğim bir uygulama daha var. Bunu da düşünürsek hakları çalınan insanımızın sayısının daha fazla olduğunu görüyoruz.
Mesele bir hukuk meselesi olduğu kadar vicdanları da ilgilendiriyor. Bugün “Üzerimizdeki sigorta ve vergi yükü fazla.” bahanesiyle çalışanını sömüren bir işverenin hem hukuki hem de vicdani vebali çok fazla. Yanında çalışan insana sigorta yapmayan işveren öncelikle o insanın haklarını çalıyor. Geleceğini yok ediyor. Emekliliğini, tazminatını sıfırlıyor.
Maaşı bordroda eksik göstererek de yine çalışanının gelecekte alacağı emekli maaşından ve tazminatından çalıyor.
İşverenin vebali sadece bununla da bitmiyor. Eksik maaş beyan ederek ya da hiç sigorta yapmayarak devletten vergi ve prim kaçırıyor, yani hırsızlık yapıyor. Bunun dediğimiz gibi hukuki veballeri çok yüksek ama vicdani vebalini de unutmamak lazım.
Üstelik devlet son yıllarda birçok teşvik ve destek ile işverenin yükünü de azalttı. Geçen makalemizde detaylarını anlattığımız destekleri düşünürseniz hele 2017 yılında işçilerin tüm primlerini neredeyse devlet karşılıyor. Buna rağmen hâlâ kayıt dışı işçi çalıştırmaya yeltenenlere de “insaf” diyoruz.
Çalışan açısından baktığınızda da bu duruma razı olmamak gerektiğini görüyoruz. “Maaşım veriliyor ya, eksik gösterilse ne olur?” dediğinizde aslında geleceğinizden çalındığını fark etmiyorsunuz. Kimsenin buna hakkı yok. Bakın gerçek maaşınızın gösterilmemesi size ne gibi zararlar veriyor:
- Primleriniz düşük yatırıldığı için ileride emekli maaşınız azalır.
- İşten ayrılırken tazminatınız bordrodaki asgari ücret üzerinden hesaplanır.
- İşsizlik parası, geçici iş görmezlik, rapor parası gibi ödenekler hep en az miktardan ödenir.
- Bankadan kredi almak isterseniz maaşınız alt seviyeden işlem görür.
- Hiç sigortalı yapılmazsanız ise şunlar olur:
- Hiçbir şekilde siz ve çocuklarınız sağlık hizmetlerinden yararlanamazsınız.
- Başınıza bir iş kazası gelse hiçbir ödenek alamazsınız.
- Emeklilik için hiçbir şekilde prim birikmez, çalıştığınız boşa gider.
- İşten atılırsanız tazminat alamazsınız, çalıştığınız sürece izin başta olmak üzere hiçbir sosyal hakkınız olmaz.
Sigortasız çalıştırılıyorsanız ya da gerçek maaşınız bordroda gizleniyorsa sizin de yapabilecekleriniz var. Bu konularda yasalar çalışandan yana. İş kanunu gerçek maaşın gizlenmesi durumunda çalışanlar için haklı fesih ile tazminat imkânı sağlıyor.
İşten ayrılmak istediğinizde haklı fesih ile tazminatınızı alabilirsiniz. Ayrılmak istemiyorsanız ise önce işverenden gerçek maaşınızın bordroda gösterilmesini talep edin. Muhtemelen bir sonuç alamayacaksınız. O zaman hemen ALO 170'i arayarak, Bİ-MER vasıtasıyla müracaat ederek ya da çalışma il müdürlüklerine giderek şikâyette bulunun. Bu şikâyetlerde kimliklerinizin gizlenmesini de talep edin.
Hiçbirini yapamazsanız gerçek ücretle ilgili her türlü belgeyi, imza attığınız pusulaları veya size verilen maaş yazılarını da saklayın. İleride tazminat davasında ispat için gerekli olacaktır.
Uzman Hakkında
Faruk Erdem, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu. Üniversite yıllarında başladığı gazeteciliğe birçok gazete, televizyon, radyo ve haber ajansında devam etti. Hâlen Takvim Gazetesi’nde Ekonomi Müdürü olarak görev yapan Faruk Erdem aynı zamanda Sabah ve Yeni Asır gazetelerinde köşe yazarlığı yapmakta, A Haber televizyon kanalında her sabah ekonomi gündemini yorumlamaktadır. Ayrıca A Para kanalında her cuma akşamı yayınlanan çalışma hayatı, vergi, tüketici hakları ve sosyal güvenlik konularını içeren “Bize Sorun” adlı bir programın da yorumculuğunu üstlenmiştir. Erdem, bir dönem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Hayatı Danışma Kurulu üyeliği de yapmıştır. Sürekli sarı basın kartı sahibi olan Faruk Erdem, Ekonomi Gazetecileri Derneği Başkan Yardımcısı ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesidir. Emeklilik sistemlerini konu alan “Ah Bir Emekli Olsam!” isimli kitabın da yazarıdır.
İşlem Başarılı!
Sorunuz başarılı bir şekilde uzmanımıza gönderilmiştir. Uzmanımız en kısa zamanda sorunuza yanıt verecektir.
