Yıl başında yürürlüğe giren düzenlemeler ile ilave istihdama çok önemli teşvikler getirildi. 1 Şubat ile 30 Nisan arasında işe giren çalışanların üç aylık ücretleri ile birlikte tüm prim ve vergilerinin de karşılandığı ücret desteği ile birlikte prim teşviği de gündeme geldi. Geçen ayki makalemizde ücret desteğinden bahsetmiş ve şartlarını anlatmıştık. Bütün bu teşvikler yanında asgari ücret desteği de yeni yılla birlikte yürürlüğe girmiş oldu. Bu yazımızda asgari ücret desteği ile ilgili bilgiler vermek istiyorum. Söz konusu destekten yararlanabilmek için uygulamaları anlatan genelge de yayımlandı. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın 2019/8 numaralı genelgesi desteğin tüm detaylarını içeriyor. Çok detaylı olarak yayımlanan genelgede önemli bölümleri özetleyerek anlatalım istiyoruz.
Söz konusu düzenlemeye göre ortalama sigortalı sayısı; 500’ün altında olan işyerleri için günlük 5 TL, 500 ve üzerinde sigortalı çalışanı olan işyerleri için günlük 3,36 TL destek sağlanacak. Buna göre aylık tutarlar da 150 lira ve 110,80 TL olarak hesaplanıyor. Burada destek verilecek işçiler için belirlenen prime esas kazanç sınırı ise günlük 102 lira olarak belirleniyor. Yani aylık 3.060 liranın altında bildirilen sigortalılar yararlanabiliyor. Böylece 2.558,40 TL olan brüt asgari ücretin üzerinde bir miktar da belirlenmiş oldu.
Sendika farkı var
Prime esas günlük kazanç tutarı 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör iş verenlerine ait iş yerleri için 203 Türk lirası olarak esas alınıyor. Bu da aylık 6.090 TL’ye denk geliyor.
Çalışan sayısı eksilmemeli
İş yerlerinin tespitinde; 2018 yılı Ocak ila Kasım ayları/döneminde uzun vadeli sigorta kollarından aylık prim ve hizmet belgeleri veya muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirimi yapılan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı sayısının ortalaması esas alınıyor. 2018 yılı Ocak ila Kasım ayları/döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu madde hükümleri uygulanmıyor.
Bunlara dikkat!
Diğer desteklerde olduğu gibi kuruma zamanında bildirimlerde bulunmayan, borcunu ödemeyen, kayıtsız işçi çalıştıran ya da sigortasını yaptığı işçiyi fiilen çalıştırmayan iş yerleri destekten yararlanamıyor. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren iş verenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece destekten yararlanabiliyor.
Kısa vadeli sigorta kolları kapsam dışı
Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar destekten yararlanabiliyor. Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi tutulmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün bulunmuyor.
Bütün teşvikler aynı anda olur mu?
Sigorta primlerinin iş veren ve sigortalı hisselerinin tamamının devlet tarafından karşılandığı teşvikler kapsamında sigortalı istihdam ediliyor olması halinde, işverenlerin bu kapsamdaki sigortalıları için ödeyeceği sigorta primlerinin tutarının İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece iş verenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabilecek.
Ev hizmetlerinde çalışanlara teşvik var mı?
Ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıranlarca yapılan bildirgeler dışında ayrıca aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi alınmıyor. 1 Ocak 2019 tarihinden önce ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzeri sigortalı çalıştıranların asgari ücret desteğinden yararlanması 2018 yılında beyan edilen prime esas günlük kazanç tutarı 102 TL ve altında olması şartıyla mümkün olacak.