Son yıllarda özellikle kendi işini yapmak isteyenler için çok önemli teşvik düzenlemeleri yapıldı. Gerek sigorta primleri gerekse vergi konularında önemli destekler veriliyor. Son olarak 7143 sayılı Torba Kanun ile gençler için çok önemli teşvik uygulamaları hayatımıza girdi. Sosyal Güvenlik Kurumu da bu düzenlemeyle ilgili bir genelge yayımlayarak detayları açıkladı. Gençler için büyük bir fırsat olan bu düzenlemeyle ilgili ayrıntılara bakalım:
Kimleri kapsıyor
Genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış olanlardan, 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında 01.06.2018 tarihinden itibaren ilk defa sigortalı sayılan gerçek kişiler ile adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortak söz konusu teşvikten yararlandırılacak.
Faydalanma şartları neler
1) İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması gerekiyor. Buna rağmen SGK sonradan geriye dönük tecil işlemi yapılması durumunda vergi kaydının başladığı tarih itibarıyla teşvikten yararlandıracak.
Örnek: 01/07/2018 tarihinde kırtasiye işletmeciliği faaliyetine başlayan ve prim teşvikinden yararlanma şartlarının tamamını taşıyan sigortalı (A)’nın, kuruma bildirimi vergi dairesince beş ay sonra yapılmıştır. Buna göre sigortalı (A), 01/07/2018 tarihinden itibaren prim teşvikinden yararlanacaktır.
2) Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi gerekmektedir. (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.)
3) Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde, sadece bir ortak, bu ortaklar arasından da en genç olanı faydalanacaktır. Sigortalıların, prim teşvikinden faydalanabilmeleri için tüm ortakların ayrı ayrı teşvik şartlarını taşımaları gerekmektedir. Ortaklardan herhangi birinin teşvik şartlarını taşımaması hâlinde, diğer ortaklar da sigorta prim teşvikinden yararlanamayacaktır.
4) Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması gerekmektedir.
Örnek: 03/05/2003 tarihinden itibaren büfe işletmeciliği faaliyetinde bulunan sigortalı (S), 01/07/2018 tarihinde vefat etmiş olup faaliyeti sigortalı (S)’nin 20 yaşındaki oğlu (R) devralmıştır. Büfe işletmeciliğini devralan sigortalı (R) teşvike ilişkin diğer şartları da taşımaktadır. Buna göre, sigortalı (R), faaliyetinin başladığı tarihten itibaren bir yıl boyunca prim teşvikinden yararlanacaktır.
5) Sigortalının vergi mükellefiyet başlangıç tarihi ve sigortalılık tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir.
6) Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması gerekmektedir.
Hangi teşvikler sağlanacak
Girişimci gençlere yıllık 8 bin 402 lira prim desteği sağlanırken, 3 yıl da vergi muafiyeti gelecek. 18-29 yaş arasındaki gençlerin 1 yıl boyunca BAĞ-KUR primleri devlet tarafından karşılanacak. Ayrıca 29 yaşını doldurmamış, ilk defa işletme açacak olan yeni girişimciler için 3 yıllık vergi muafiyeti de var. Bu kapsamda gençler 3 vergi yılı boyunca kazançlarının 75 bin liralık kısmı için gelir vergisi ödemeyecek.
Belge verilecek mi?
Prim teşvikinden yararlanmak isteyen sigortalıların, kazanç istisnasından faydalandığına dair sorgulama SGK ile Gelir İdaresi Başkanlığı arasında karşılıklı veri transferi aracılığı ile internet üzerinden yapılmasına istinaden tescil işlemleri yapılacak. Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı ile karşılıklı veri transferi yapılıncaya kadar teşvikten yararlanmak isteyen sigortalının kazanç istisnasından faydalandığına dair belgeyi bağlı bulunduğu vergi dairesinden alarak sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine müracaat etmeleri gerekiyor.
Yanlış beyana dikkat
Daha önce teşvikten yararlandığı hâlde sigortalılık bilgilerinde sonradan yapılan değişiklikler nedeniyle teşvikten yararlandığı dönemlerde teşvik uygulamasından yararlanamayacak duruma düştüğü anlaşılan sigortalının, yararlanmış olduğu teşvikler iptal edilerek prim ve prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı tahakkuk ettirilecek.
Faruk ERDEM