Türkiye’de yaklaşık 12 milyon emekli bulunuyor. Bunların büyük kısmını da SSK ve BAĞ-KUR emeklileri oluşturuyor. 2008 yılında sosyal güvenlik reformu yapıldığında çalışma hayatımızdaki üç kurum tek çatı altında birleştirildi. Yani SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleştirilmiş oldu.
Bu birleşme birçok bürokratik işlemi kolaylaştırdı. Ancak milyonlarca sigortalı ve emekli açısından geçmiş dönemlerden başlayan sigortalılıkları sebebiyle norm birliği olmadı. Bugün birleşme olmasına rağmen SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı mensuplarının emeklilik hesapları ayrı ayrı yapılmakta maaş zam sistemleri de farklı uygulanmaktadır.
SSK ve BAĞ-KUR emeklileri yılda iki kez zam alırken bu artışın ne kadar olacağı 6’şar aylık enflasyon endeksindeki değişimle belirleniyor. Ocak ve temmuz aylarındaki maaş artışları son 6 aydaki enflasyon endeks değişiminden oluşuyor. Böylece SSK ve BAĞ-KUR emeklileri için ne kadar zam alacakları 3 Temmuz’da ve 3 Ocak’ta açıklanan son enflasyon rakamıyla belli oluyor. Önceden bilinmiyor.
Emekli Sandığı emeklileri yani memur emeklileri ise çalışan memurlarla birlikte 2 yılda bir yapılan toplu sözleşme masasında belirlenen oranlarla zam alıyor. Böylece SSK ve BAĞ-KUR emeklileri ne kadar zam alacaklarını önceden bilemezken memur emeklileri iki yıllık zam oranlarını öğrenmiş oluyor. Ancak bu kesim için de enflasyonun bir anlamı var. Çünkü toplu sözleşme görüşmelerinde ortaya çıkan oranlar eğer oluşan 6 aylık enflasyonun altında kalırsa bu kez memur ve memur emeklilerine fark veriliyor.
Geçtiğimiz haftalarda hükümet 2 yıllık Orta Vadeli Programı (OVP) açıkladı. 2018-2020 dönemini kapsayan programa göre enflasyonun bu yılın sonunda 9,5, 2018’de yüzde 7,0, 2019’da yüzde 6,0 ve dönem sonunda da yani 2020’de de yüzde 5 olması öngörülüyor. Bu hedefler ekonomimizin çok daha iyi yerlere geleceği, düşük enflasyon ile paramızın değer kazanıp satın alma gücümüzün artacağını, faizlerin düşeceğini de gösteriyor. SSK ve BAĞ-KUR emeklileri açısından bakıldığında ise bu hedeflere göre maaş zamlarının oransal olarak azalacağını söyleyebiliriz. Oysa toplu sözleşme görüşmelerinde sadece emekli sandığı emeklileri değil, tüm emekliler masaya gelse hem bu konuda bir birlik sağlanır hem de SSK ve BAĞ-KUR emeklileri de iki yıllık zamlarını önceden öğrenmiş olurlar. Böylece zamlar hedef enflasyona göre belirlenir, emekliler bir sürprizle karşılaşmaz.
Faruk ERDEM