Türkiye Ticaret Merkezleri Nerelerde Açılıyor? Nasıl Katılım Sağlanabilir?

Şubat ayındaki yazılarımızdan birisinde, Türkiye Ticaret Merkezleri’nin (TTM) kuruluşunu sağlayan yasal düzenlemenin 4.12.2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de (Tebliğ No: 2010/6) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ve Uygulama Usul ve Esasları Genelgesi ile uygulamaya sokulduğundan bahsetmiştik.

TTM’ler bir şirket tarafından kurularak işletilebilir ve bu şirketin de Türkiye İhracatçılar Meclisi-TİM veya TİM ile diğer İş birliği Kuruluşu/Kuruluşları  (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, İhracatçı Birlikleri, Ticaret/Sanayi Odaları, Organize Sanayi Bölgeleri, İşveren Sendikaları vb.) ortaklığında kurulması gereklidir. Bu merkezlerde, kullanıcı şirketlerin Türkiye’de üretilen ürünlerinin tanıtım ve pazarlaması amacıyla ofis-mağaza-showroom birimleri ve ayrıca danışmanlık/iş geliştirme hizmetleri sunulacaktır. Bir merkez beş yılın ardından başarısı değerlendirilerek ilave bir beş yıl daha desteklenebilir. Toplamda destek süresi 10 yılı geçemez.
 
TTM’lerin; kira, yönetici ve kalifiye personel istihdamı ile tanıtım harcamaları desteklenecektir. Destek oranının, Bakanlıkça belirlenen hedef ve öncelikli ülkelerde %75, diğer ülkelerde %60 olmasına karar verilmiştir.
 
Ağustos ayı başında TİM’e yaptığımız bir ziyarette gelinen noktayı öğrenme imkânımız oldu. TİM bünyesinde kurulan TİM A.Ş., TTM’lerin kuruluşu ve operasyonel hâle getirilmesi için son hızla ve odaklanmış şekilde çalışmalarını sürdürüyor. ABD, İngiltere, BAE’de de TTM’lerin açılması çalışmaları sürüyor.
 
İlk açılacak TTM Tahran’da olacak. Eylül ortasında açılması planlanan merkezde yer alacak firmaları belirlemek için sektörel bakış ile yola çıkılmıştır.
 
İran için öncelikli ihracat sektörleri olarak; mobilya (İİB), hazır giyim (İTKİB), tekstil ve hammaddeleri (İTHİB), kimya (İKMİB) ve inşaat sektörü (DAİB) belirlenmiş. 6 katlı bir iş merkezi kiralanarak her sektörün koordinatörlüğü bir ihracatçı birliğine verilmiş. Buna göre örneğin inşaat sektörü için Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği görevlendirilmiştir. Bu birliğe bağlı inşaat sektöründe üretici olan firmalara TİM aracılığıyla davet yazısı gönderilmiş, ardından gelen talepler toplanmış ve seçim yapılmış. İnşaat için ayrılan bölüm 700 metrekare, her bir ofis 30 metrekare olarak hazırlanmış. Dolayısıyla yer alabilecek firma sayısı alanla sınırlanmış durumda.
 
İhracatçı firmalarımız normalde de 25 yurt dışı birim için kira ve tanıtım desteğinden 4 yıl için yararlanabiliyor.
 
Tahran TTM’nin sağladığı faydaları şu şekilde özetleyebiliriz:
  • Yıllardır başarıyla uygulanan yurt dışı birim desteğinde olduğu gibi kira bedelinin tamamı ödenip sonra destek için başvurulması gerekmiyor. Firmalar kira bedelinin sadece %30’unu ödeyecek, kalan %70’i ise TİM karşılayarak pre-finansman sağlayacak. Ekonomik daralma döneminde bu kaynak firmaların rahat nefes almasını sağlayacaktır.
  • Belki de birinci faydadan daha önemli olan şu: Bu merkezler prestij merkezleri haline gelecektir. Türkiye ve Türk malı imajının ortak marka çatısından tüm firmalar yararlanacak.
  • Altyapı ve diğer danışmanlık destekleri de bu çatılar altında verileceğinden güvenilirlik firmaların yolunu açacaktır.
Doğal olarak yer sorunu var. Az sayıda firma yer alacağı için, bu merkezlerde yer alacak firmalar genel olarak sektörleri de temsil edeceği için titizlikle seçilmeleri önem taşıyor. Bu konuya TİM ve ilgili ihracatçı birliklerinin gereken önemi verdiklerine eminiz.
 
Yer alamayan, “dışarıda kalan” firmalara tavsiyemiz, bu merkezlerin yakınında ofisinizi açmaya çalışın. Pazar mantığı gibi, oraya gelen alıcı çevredeki diğer firmalarımızı da ziyaret etmek isteyecektir. Ayrıca merkezde yapılan aktiviteleri de yakından izleme imkânı olacaktır.
 

Zeynep İyiler

Uzman Hakkında

Dr. Levent Özkardeş
Dış Ticaret

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü’nden 2000 yılında mezun oldu. 2014 yılında ABD’de Boston Üniversitesi Çokuluslu Ticaret Yüksek Lisans Programı’nı tamamlayarak yüksek lisans derecesini aldı. Doktora derecesini 2020 yılında Yaşar Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı’nda, “Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünün (YYS) Firmaların Rekabet Yapısına Etkisi”ni konu alan tez çalışması ile tamamladı.

Meslek hayatına 2001 yılında gümrük müfettiş yardımcısı olarak başladı; 2005 yılında gümrük müfettişliğine, 2012 yılında da gümrük başmüfettişliğine atandı. Mesleğinde 18 yılı geride bıraktığı 2019’da başmüfettişlik görevinden ayrılarak önde gelen bir gümrük müşavirliği firmasında genel koordinatör olarak çalıştı. Özkardeş, 2021 yılı itibari ile kurucusu olduğu gümrük, dış ticaret denetim ve danışmanlık firması bünyesinde gümrük ve dış ticaret alanlarında eğitim, danışmanlık ve denetim hizmetleri vermekte, aynı zamanda yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği yapmaktadır. Ayrıca Yaşar Üniversitesi Dış Ticaret Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak gümrük ve dış ticaret dersleri vermektedir.

İyi derecede İngilizce ve Almanca bilen, birçok dergide makaleleri yayımlanan, dış ticaret ile ilgili panellere konuşmacı olarak katılan Levent Özkardeş, dış ticaret ve gümrük alanlarında uzmanlaşmıştır.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri