İthalatta Katma Değer Vergisinde “Negatif” Kur Farkı Sorunsalı

Katma Değer Vergisi matrahına ilişkin Kanun’un 24’üncü maddesine “kur farkı” ifadesinin eklenmesini düzenleyen 7161 sayılı Kanun 18.01.2019 tarihli 30659 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Kanun’un 24’üncü maddesine “kur farkı” ifadesinin eklenmesi ile birlikte, ithalat işlemleri kapsamı KDV hesaplamalarında kur farkından dolayı bir farklılık olup olmayacağı ile ilgili olarak dış ticaret çevrelerinde çekinceler oluştuğu gözlemlenmektedir.

Konuya açıklık getirmek adına, belirtilen hususlar özelinde Katma Değer Vergisi Kanunu’nu ele almakta yarar görülmektedir. Katma Değer Vergisi Kanunu ile Türkiye'de yapılan mal teslimleri ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu düzenlenmiştir. İthalat işlemleri yönünden bakıldığında, Katma Değer Vergisi Kanunu ile aynı zamanda “her türlü mal ve hizmet ithalatı”nın da katma değer vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda vergilendirmeye tabi tutulacak unsurların neler olduğuna gelindiğinde, KDV matrahına giren unsurlara bakmak gerekmektedir. Kanun’un 24’üncü maddesinde Katma Değer Vergisi’nin matrahına dahil edilecek unsurlar;

a) Teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri,
b) Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar,
c) Vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler,
olarak sayılmıştır. Ancak ithalatta KDV matrahına girecek unsurlar ayrı bir başlık altında ele alınmıştır. Bu bağlamda, kanunun

“İthalatta matrah” başlıklı 21’inci maddesinde ithalatta verginin matrahına dahil edilecek unsurlar;

a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri,
b) İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar,
c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler.
olarak belirtilmiştir. Görüleceği üzere Katma Değer Vergisi Kanunu’nda ithalat işlemleri için daha özel bir düzenlemeye gidilmiştir.

Bu nedenle ithalat işlemlerine yönelik olarak KDV uygulamasında kanunun 24’üncü maddesinin değil 21’inci maddesinin hükümleri bağlayıcıdır.

Bu kapsamda belirtmek gerekir ki, “kur farkı” ifadesi kanun metninde ilk defa yer almamaktadır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda ilk yayımlandığı hali ile dahil olmak üzere “İthalatta matrah” başlıklı 21’inci maddesinde ‘kur farkı’ ifadesi bulunmaktadır. Bu durum daha önce de çeşitli yazışmalara ve raporlamalara konu olmuş, sonuç olarak Gümrük İdaresi’nce Maliye Bakanlığı görüşü esas alınarak ithalatta “negatif” kur farklarının KDV matrahına eklenmeyeceği ifade edilmiştir. Diğer yandan, 7161 sayılı kanun “kur farkı” ifadesini kanunun 24’üncü maddesine eklemektedir. Dolayısıyla, ithalat işlemlerinde uygulanacak KDV matrahına yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır, diğer bir ifade ile yapılan değişikliğin ithalat işlemleri ile bir ilgisi bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, tekrar etmek gerekirse, ithalat işlemlerine yönelik KDV uygulamasında kanunun 24’üncü maddesinin değil 21’inci maddesinin hükümleri bağlayıcıdır. Dolayısıyla kanunun 24’üncü maddesinde yapılan değişiklik ithalat işlemlerini etkilememektedir. Kur farkı ifadesi ithalatta matrahı düzenleyen kanunun 21’inci maddesinde kanunun ilk yayımlandığı tarihten beri bulunmaktadır, uygulaması da hâlihazırda yazışmalara konu olmuş olup açıktır. Bu durumda, yapılan değişiklik ile ithalatta uygulanacak işlemler açısından herhangi bir uygulama değişikliği bulunmamaktadır. Mevcut uygulamaların aynen devam ettirilmesi gerekmektedir.

Levent ÖZKARDEŞ

Geri

Uzman Hakkında

Uzmanın Diğer Makaleleri

Tüm Makaleleri Görüntüle

İthalatta Katma Değer Vergisinde “Negatif” Kur Farkı Sorunsalı

Uzman Hakkında

İşlem Başarılı!