Yılın İkinci Çeyreğinde Türkiye Ekonomisi

TÜİK’in açıkladığı verilere göre Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde;
  • Çeyrek bazda %1,3
  • Yıllık bazda %3,8
oranlarında büyüdü.

Yıllık bazı esas alıp analiz yapanlar daha farklı sonuçlara ulaşabilirler. Ancak çeyrek bazda analiz yapınca ikinci çeyrekte büyümenin önemli bölümünün özel sektör yatırımlarından kaynaklandığı görülmekte.
 

Çeyrek bazda;
  • İç tüketim %0,4
  • Kamu %0,3
  • Yatırımlar %1,6
oranlarında büyümeye olumlu katkı sağlarken,
  • Net İhracat %0,3
  • Stoklar da %0,6
oranlarında olumsuz katkı sağlamışlar.

Türkiye ekonomisi şu anda iyi bir hızda seyretmekte. İlk çeyrekteki %1,5 ardından ikinci çeyrekteki %1,3 oranlarındaki büyüme şu anda ekonominin gidişatını %3,4’e getirmekte. İkinci çeyrek için büyüme beklentisi %1,1-1,3 aralığındaydı. Sene sonu için beklenti %3-3,2.

Yılın ikinci yarısında yatırımların aynı hızda sürmesini beklenmiyor. Ancak büyümenin üç kaynaktan sürmesi mümkün. İlk kaynak stoklar olabilir. Zira iki çeyrektir stoklarda ciddi bir azalma söz konusu (%1,3 ve %0,6). Yılın ikinci döneminde üreticilerin stoklara yönelik çalıştığını görebiliriz. Örneğin otomotiv sektöründe üretim hızını korumakta. Temmuz ayında ithalat da güçlü seyretmişti. Diğer bir kaynak kurdaki değer kaybıyla net ihracat tarafından gelebilir. İthalat Ağustos ayında yavaşladı ve dış ticaret açığı 4,9 milyar Dolar’a geriledi. Eylül ayında da dış ticaret dengesi daha olumlu seviyelerde gerçekleşebilir ve yılın son çeyreğinde net ihracat büyümeye pozitif katkı verebilir. Son kaynak ise iç talep olabilir. Yapılan güncel düzenlemelerle kredi kartı taksit sayısının arttırılması hane-halkı bilançosunda yer açarak tüketimi destekleyebilir. İç talep hız kesse de artmaya devam ediyor. Havacılık şirketlerinin uçuş verileri pozitif seyretmekte. Son olarak yılın ikinci çeyreğinde ivme kaybeden turizm Haziran ayı sonrasında yeniden ivmelenmekte. Hem iç hem de dış turizmde canlılık gözlemliyoruz.

Türkiye’nin Asya ülkelerinin aksine yatırımları absorbe edebileceği yeri olduğu söylenebilir. Siyasi tablonun belirginleşip öngörü kapasitesinin artmasıyla Türkiye hızlıca %4 üzeri potansiyel büyüme değerlerine ulaşabilir. Özellikle sanayi tarafında çok ciddi potansiyel bulunuyor. İkinci çeyrekte sanayi büyümeye %0,6 oranında katkı sağladı ve sektörel bazda önde. Tarım da olumlu seyrediyor ve tahminen yılın üçüncü çeyreğinde turizm ile birlikte daha olumlu katkı sağlayacak.

2013 yılının ardından 2015 yılı da kompozisyon açısından olumsuz, manşet rakam açısından olumlu geçeceğe benziyor. 2013’de cari açık artarken %4 oranında büyüyebilmiştik. Tüm Dünya’da büyüme sıkıntısı yaşanan konjonktürde manşet rakam herhalde daha fazla öne çıkmakta.

Ek: Grafikler

Çeyrek Bazda Büyüme Kompozisyonu:
Yıllık Bazda Büyüme Kompozisyonu:
Kur ve Net İhracat’ın Büyümeye Katkısı:

K.Dağhan Gökçe

Uzman Hakkında

Dr. Öğr. Üyesi K. Dağhan Gökçe
Yatırım Danışmanlığı

Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden lisans derecesi, ABD California Eyalet Üniversitesi ve UC Berkeley ortak programından işletme-iş idaresi alanında yüksek lisans, yine Boğaziçi Üniversitesi’nden ekonomi ve finans alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Gökçe, İstanbul Üniversitesi'nde finans doktora çalışmalarını 2016 yılında tamamlamıştır. Bilgi Üniversitesi’nde matematik finans dersleri veren K. Dağhan Gökçe, Nisan 2021’den bu yana Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi İngilizce İşletme Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Bununla birlikte makro-ekonomi alanında global piyasaları günlük olarak İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca takip etmekte, global emtia piyasaları, hisse senetleri, vadeli ve türev piyasalar ile ilgili günlük yorumlarda bulunmaktadır. Boğaziçi Üniversitesi’nde risk yönetimi ve KOBİ danışmanlığı üzerine de çalışmalarda bulunmaktadır. Uzmanlık alanı politik-ekonomi, finansal yatırım ürünleri ve KOBİ risk danışmanlığıdır.

 

2002 yılında California İş Geliştirme Merkezi’nde Pazarlama Müdür Yardımcılığıyla başladığı kariyerine Fiat Auto’da Yedek Parça Ürünleri Pazarlama ve Satış Yöneticisi, makro ekonomi ve bölgesel gelişim alanlarında 23. Dönem TBMM Milletvekili Danışmanlığı, Hisar Şirketler Grubu’nda Finansal Yönetim, Forextraview dergisinde köşe yazarlığı, Turkey Tribune web sitesinde köşe yazarlığı ve yazarlık, Halkbank SMES Yatırım Danışmanlığı, Risk Turk’te Eğitim Danışmanlığı, Saxo Bank’ta Makro Ekonomist, Boğaziçi Üniversitesi’nde misafir öğretim üyeliği yaparak devam etmiştir. K. Dağhan Gökçe; Hisar Ev Aletleri ve Polathan Dayanıklı Tüketim şirketlerinde finans ve planlama sorumlusu, Turkey Tribune web sitesinde makro global ekonomi ve Merkez Bankası faaliyetleri ile ilgili köşe yazarıdır.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri