Salgın Ekonomisi ve ABD

Global ekonomilerde pandemi gelişmelerine paralel ekonomik akışa baktığımızda özellikle ABD tarafındaki vaka gelişmelerinin yeniden endişe verici seviyelere doğru evrildiğini görüyoruz. Özellikle ABD'nin güney eyaletlerinde giderek artan problemler ve genç nüfusun tedbirsiz davranışları sebebiyle ABD ekonomisi ve piyasaları yeniden alarm vermeye başladı.

2. Dünya savaşı sonrası ve 1970'lerde tüm küresel sistem ABD'ye ve ABD Doları’na bağlandığından dolayı ABD'deki günlük pandemi gelişmeleri tüm dünyayı etkileyebilecek öneme sahip. Trump'ın seçim yılında Cumhuriyetçilerin ve Demokratların keskin şekilde birbirinden ayrıştığı politik bir ortamda, ABD Hazinesi sürekli para basarak ve borçlanarak pandeminin ekonomik yankılarının önünü almaya çalışıyor. Fed tarafı ise aslında ABD Hazinesi’nin borcunu en yüklü taşıyan kurum, Çin ve Japonya bu bağlamda açık ara geriden Fed'i takip ediyor.

Tüm bu ekonomik ve finansal hamlelere, hane halklarına dağıtılan çekle dağıtılan paralara, sıfır seviyesindeki faizlere rağmen ABD'nin günlük hayatı ekonomik anlamda da pandemi bağlamında da istenen normalleşmeye doğru dönemiyor diyebiliriz. Maalesef ki akıbetsiz ve dağınık bir ekonomi yönetimi, ayrıştırıcı dış politika çıkışları ve tek bir kişinin psikolojisine bağlı alınan ani kararlar tüm dünya ekonomilerini yakından ilgilendiriyor.

2008 krizi sonrası başlatılan parasal gevşeme ile başta gelişmekte olan ekonomiler sürekli ABD Doları borçlanır hâle geldi ve bu nedenle ABD'ye finansal bağlılık borçlanma anlamında daha da arttı. 2020 pandemisi sonrası geldiğimiz noktada ise bir yandan ABD finansal bağlılığının azaltılması öte yandan da ABD Doları borç ödeme takviminin çevrilmesi gibi güç bir geçiş aşamasındayız. Tam da bu noktada finans piyasaları ile ilgili alınan önlemler, bahsettiğimiz geçiş aşamasının güç tarafının yumuşatılması bağlamında yerinde kararlar. Ancak bu kararların yerel para ile ticaret yapılabilir hâlde aktif olarak geliştirilmesi oldukça elzem ve yeni/güncellenmiş dış ticaret ve gümrük antlaşmalarıyla taçlandırılması gerekiyor.

ABD'nin sorumsuz görünen ekonomi ve dış politika yönetimi kasım seçimlerine kadar daha da garip bir hâl alabilir; lakin bu esnada Türkiye olarak aldığımız ekonomik ve ticari kararların olabildiğince arkasında durmamız ve bölgesel/özel karantina uygulamaları ile ekonomimizi çalışabilir durumda tutmamız gerekiyor. 

Uzman Hakkında

Dr. Öğr. Üyesi K. Dağhan Gökçe
Yatırım Danışmanlığı

Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden lisans derecesi, ABD California Eyalet Üniversitesi ve UC Berkeley ortak programından işletme-iş idaresi alanında yüksek lisans, yine Boğaziçi Üniversitesi’nden ekonomi ve finans alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Gökçe, İstanbul Üniversitesi'nde finans doktora çalışmalarını 2016 yılında tamamlamıştır. Bilgi Üniversitesi’nde matematik finans dersleri veren K. Dağhan Gökçe, Nisan 2021’den bu yana Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi İngilizce İşletme Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Bununla birlikte makro-ekonomi alanında global piyasaları günlük olarak İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca takip etmekte, global emtia piyasaları, hisse senetleri, vadeli ve türev piyasalar ile ilgili günlük yorumlarda bulunmaktadır. Boğaziçi Üniversitesi’nde risk yönetimi ve KOBİ danışmanlığı üzerine de çalışmalarda bulunmaktadır. Uzmanlık alanı politik-ekonomi, finansal yatırım ürünleri ve KOBİ risk danışmanlığıdır.

 

2002 yılında California İş Geliştirme Merkezi’nde Pazarlama Müdür Yardımcılığıyla başladığı kariyerine Fiat Auto’da Yedek Parça Ürünleri Pazarlama ve Satış Yöneticisi, makro ekonomi ve bölgesel gelişim alanlarında 23. Dönem TBMM Milletvekili Danışmanlığı, Hisar Şirketler Grubu’nda Finansal Yönetim, Forextraview dergisinde köşe yazarlığı, Turkey Tribune web sitesinde köşe yazarlığı ve yazarlık, Halkbank SMES Yatırım Danışmanlığı, Risk Turk’te Eğitim Danışmanlığı, Saxo Bank’ta Makro Ekonomist, Boğaziçi Üniversitesi’nde misafir öğretim üyeliği yaparak devam etmiştir. K. Dağhan Gökçe; Hisar Ev Aletleri ve Polathan Dayanıklı Tüketim şirketlerinde finans ve planlama sorumlusu, Turkey Tribune web sitesinde makro global ekonomi ve Merkez Bankası faaliyetleri ile ilgili köşe yazarıdır.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri