Özel Bankacılık Türev Ürünleri

Tam Teminatlı Opsiyon  (DCD - Dual Currency Deposit)

Ürünün tercih edilme nedenleri:

Kur riski karşılığında mevduatından daha fazla gelir elde etmek isteyen ancak vade sonunda mevduatının karşı döviz cinsine çevrilebilmesi riskini göze alabilen yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.

Ürün tanımı:
 
Opsiyon alıcısına (Banka) Opsiyon Kullanım Sözleşmesi’nde belirlenen vadede, opsiyon satıcısının (Yatırımcı) mevduatını karşı döviz cinsine belirli bir fiyattan çevirebilme hakkı veren, döviz opsiyonu ile mevduatın birleşmesinden oluşan bir işlemdir.
 
Ürün özellikleri:
 
  • Opsiyonun dayanak varlığını teşkil edecek olan döviz cinsleri, kullanım
  • fiyatı ve vadesi Yatırımcı tarafından belirlenir.
  • Minimum 100.000 USD ve eşiti döviz için fiyatlanabilir.
  • Dayanak varlık olarak Banka veya piyasa tarafından kote edilen tüm
  • döviz cinsleri kullanılabilir.
  • Kullanım fiyatı riskin düzeyini belirleyip, riskin gerçekleşmesi halinde
  • Banka tarafından Yatırımcının anapara tutarı kullanım fiyatından karşı
  • döviz cinsine çevrilir.
  • Yatırımcı opsiyon satıcısı olup vade sonunda opsiyon primi ve mevduat faizi alır.
  • İşlem, anapara riski içerir.
  • Mevduat faizi ve opsiyon prim geliri stopaja tabidir.

Ürünün tercih edilme nedenleri:

Kur riski karşılığında mevduatından daha fazla gelir elde etmek isteyen ancak vade sonunda mevduatının karşı döviz cinsine çevrilebilmesi riskini göze alabilen Yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.

Ürünün başka versiyonları:

Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon (Knock In-Knock Out DCD):
 
Tam Teminatlı Opsiyon’un vadesi içerisinde herhangi bir anda, spot kurun önceden Yatırımcı tarafından belirlenen bariyer seviyesine değmesi ile Tam Teminatlı Opsiyon’un karşı döviz cinsine çevrilebilme özelliği veren veya bu özelliği iptal eden
 
Üç Para Birimli Tam Teminatlı Opsiyon (TCI - Triple Currency Investment)
 
Ürün tanımı:

Opsiyon alıcısına (Banka) Opsiyon Kullanım Sözleşmesi’nde belirlenen vadede,opsiyon satıcısının (Yatırımcı) mevduatını iki farklı döviz cinsinden birine belirli bir fiyattan çevirebilme hakkı veren, döviz opsiyonu ile mevduatın birleşmesinden oluşan bir işlemdir.
 
Ürün özellikleri:
 
  • Opsiyonun dayanak varlığını teşkil edecek olan döviz cinsleri, 2 farklı kullanım fiyatı ve vadesi Yatırımcı tarafından belirlenir.
  • Minimum 500.000 USD ve eşiti döviz için fiyatlanabilir.
  • Dayanak varlık olarak Banka veya piyasa tarafından kote edilen tür döviz cinsleri kullanılabilir.
  • Kullanım fiyatları riskin düzeyini belirlemekte olup riskin gerçekleşmesi için herhangi bir kullanım fiyatının Banka tarafından kullanılabilir olması yeterlidir.
  • İki kullanım fiyatının aynı anda Banka tarafından kullanılabilir olması halinde işlem, Banka için avantajlı olan yönde sonuçlandırılır.
  • Riskin gerçekleşmesi halinde anapara tutarı kullanım fiyatından karşı döviz cinsine çevrilir.
  • Yatırımcı opsiyon satıcısı olup vade sonunda opsiyon primi ve mevduat faizi alır.
  • İşlem, anapara riski içerir.
  • Mevduat faizi ve opsiyon prim geliri stopaja tabidir.
Örnek İşlem:

Ürünün tercih edilme nedenleri:

İki farklı kurun riski karşılığında mevduatından daha fazla gelir elde etmek isteyen ancak vade sonunda mevduatının karşı döviz cinsine çevrilebilmesi riskini göze alabilen Yatırımcılara uygundur. Yatırımcı, mevduatı ile 2 farklı döviz cinsine karşı aynı anda risk almakta olup, her bir döviz cinsi için ayrı ayrı pozisyon almak amacıyla hesabını bölerek kazanacağı primden daha yüksek prim almayı hak etmektedir.
 
Tünel Mevduat (Range Accrual)

Ürün tanımı:

Opsiyon alıcısına (Yatırımcı) Opsiyon Kullanım Sözleşmesi’nde belirlenen vadede, dayanak varlığın fiyatının Yatırımcı tarafından belirlenen bantta kaldığı her gün için mevduatı üzerinden belirli bir orandan kupon ödemesi alma hakkı veren, opsiyon ile mevduatın birleşmesinden oluşan bir işlemdir.

Ürün özellikleri:
  • Opsiyonun dayanak varlığı, fiyat bandı ve minimum 1 ay olmak üzere vadesi Yatırımcı tarafından belirlenir.
  • Minimum 1.000.000 USD ve eşiti döviz için fiyatlanabilir.
  • Fiyat bandı riskin düzeyini belirlemektedir.
  • Anapara riski taşımamaktadır.
  • Yatırımcı opsiyon alıcısı olup alım için prim ödememektedir.
  • Yatırımcı vade sonunda dayanak varlık fiyatının kendisi tarafından belirlenen bandın içinde kaldığı gözlem günleri için kupon ödemesi alır. Gözlem günleri esas olarak iş günleri olarak belirlenmekle birlikte tatil günlerini içerecek şekilde de belirlenebilir.
  • Risk, vade süresince dayanak varlık fiyatının Yatırımcı tarafından belirlenen bandın dışında kalmasıdır. Riskin gerçekleşmesi halinde Yatırımcı vade sonunda sadece anapara tutarını alır.
  • Mevduata faiz verilmemektedir.
  • Opsiyon kupon ödemesi stopaja tabidir.
Ürünün tercih edilme nedenleri: Tünel Mevduat ilgili dayanak varlık fiyatının belirlenen dönem içinde hareketli olmayacağını, kendileri tarafından belirlenen bant içinde hareket edeceğini bekleyen ve anaparalarını riske etmeden mevduat faizinden daha fazla gelir elde etmek isteyen Yatırımcılar için uygundur.
 
Ürünün başka versiyonları:
 
  • Double One Touch: Opsiyon vadesi süresince herhangi bir anda dayanak varlık spot kurunun Yatırımcının belirlediği iki bariyer seviyesinden birine veya ikisine birden değmesi durumunda, Yatırımcının kupon ödemesi almayı hak ettiği birdijital opsiyon türüdür. Aksi halde Yatırımcı hiçbir kupon ödemesi alamamaktadır.
  • Double No Touch: Opsiyon vadesi süresince herhangi bir an dayanak varlık spot kuru Yatırımcının belirlediği iki bariyer seviyesinden hiçbirine değmez ise, Yatırımcının kupon ödemesi almayı hak ettiği bir dijital opsiyon türüdür.Aksi halde Yatırımcı kupon ödemesi alamamaktadır.

Yukarıda yer alan fiyat seviyeleri, piyasa koşulları, işlem şartları ve getiriler tamamen örnek amaçlı;
Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon (Knock - In DCD)
 
Ürün tanımı:
 
Opsiyon alıcısına (Banka) Opsiyon Kullanım Sözleşmesi’nde belirlenen vade içerisinde herhangi bir an spot kurun bariyer seviyesine değmesi ile opsiyon satıcısının (Yatırımcı) mevduatını karşı döviz cinsine belirli bir fiyattan çevirebilme hakkı veren döviz opsiyonu ile mevduatın birleşmesinden oluşan bir işlemdir.

Ürün özellikleri:
 
  • Opsiyonun dayanak varlığını teşkil edecek olan döviz cinsleri, kullanım fiyatı, bariyer seviyesi ve vadesi Yatırımcı tarafından belirlenir.
  • Minimum 100.000 USD ve eşiti döviz için fiyatlanabilir.
  • Dayanak varlık olarak Banka veya piyasa tarafından kote edilen tüm döviz cinsleri kullanılabilir.
  • Kullanım fiyatı ve bariyer riskin düzeyini belirlemekte olup, bariyer opsiyonun kullanılabilirliğini azalttığından Tam Teminatlı Opsiyon’a kıyasla daha az risk içermektedir. Ancak bu sebeple opsiyon primi daha düşüktür.
  • Spot kurun bariyere değmesi ve vadede riskin gerçekleşmesi halinde Banka tarafından Yatırımcının anapara tutarı kullanım fiyatından karşı döviz cinsine çevrilir.
  • Yatırımcı opsiyon satıcısı olup vade sonunda opsiyon primi ve mevduat faizi alır.
  • İşlem, anapara riski içerir.
  • Mevduat faizi ve opsiyon prim geliri stopaja tabidir.
Ürünün tercih edilme nedenleri:

Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon, Tam Teminatlı Opsiyon işlemi yapmak isteyen ancak daha az prim almaya razı olarak kendini daha fazla güvence altına almak isteyen Yatırımcılar tarafından tercih edilebilir.

Ürünün başka versiyonları:

Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon (Knock-Out DCD): Tam Teminatlı Opsiyon’un vadesi içerisinde herhangi bir anda, spot kurun önceden Yatırımcı tarafından belirlenen bariyer seviyesine değmesi ile Tam Teminatlı Opsiyon’un karşı döviz cinsine çevrilebilme özelliğini iptal eden üründür.
 
BARİYERLİ TAM TEMİNATLI OPSİYON (Knock - Out DCD)

Ürün tanımı:

Opsiyon alıcısına (Banka) Opsiyon Kullanım Sözleşmesi ile belirlenen vade içerisinde herhangi bir an spot kurun bariyer seviyesine değmesi ile opsiyon satıcısının (Yatırımcı) mevduatını karşı döviz cinsine çevirebilme hakkını kullanılamaz duruma getiren döviz opsiyonu ile mevduatın birleşmesinden oluşan bir işlemdir.

Ürün özellikleri:
 
  • Opsiyonun dayanak varlığını teşkil edecek olan döviz cinsleri, kullanım fiyatı, bariyer seviyesi ve vadesi Yatırımcı tarafından belirlenir.
  • Minimum 100.000 USD ve eşiti döviz için fiyatlanabilir.
  • Dayanak varlık olarak Banka veya piyasa tarafından kote edilen tüm döviz cinsleri kullanılabilir.
  • Kullanım fiyatı ve bariyer riskin düzeyini belirlemekte olup, bariyer opsiyonun kullanılabilirliğini azalttığından Tam Teminatlı Opsiyon’a kıyasla daha az risk içermektedir. Ancak bu sebeple opsiyon primi daha düşüktür.
  • Spot kurun bariyere değmemesi ve vadede riskin gerçekleşmesi halinde Banka tarafından Yatırımcının anapara tutarı kullanım fiyatından karşı döviz cinsine çevrilir. Ancak vade süresince herhangi bir an spot kur bariyere değerse, vadede risk gerçekleşse dahi, banka tarafından Yatırımcının anapara tutarı kullanım fiyatından karşı döviz cinsine çevrilemez.
  • Yatırımcı opsiyon satıcısı olup vade sonunda opsiyon primi ve mevduat faizi alır.
  • İşlem, anapara riski içerir.
  • Mevduat faizi ve opsiyon prim geliri stopaja tabidir.

Ürünün tercih edilme nedenleri:

Daha az prim almaya razı olarak kendini daha fazla güvence altına almak isteyen Yatırımcılar tarafından tercih edilebilir.
 
Ürünün başka versiyonları:

Bariyerli Tam Teminatlı Opsiyon (Knock-In DCD):
Tam Teminatlı Opsiyon’un vadesi içerisinde herhangi bir anda, spot kurun önceden Yatırımcı tarafından belirlenen bariyer seviyesine değmesi ile Tam Teminatlı Opsiyon’a karşı döviz cinsine çevrilebilme özelliği veren üründür.
 
Yarın SWAP Nedir?

Uzman Hakkında

Dr. Öğr. Üyesi K. Dağhan Gökçe
Yatırım Danışmanlığı

Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden lisans derecesi, ABD California Eyalet Üniversitesi ve UC Berkeley ortak programından işletme-iş idaresi alanında yüksek lisans, yine Boğaziçi Üniversitesi’nden ekonomi ve finans alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Gökçe, İstanbul Üniversitesi'nde finans doktora çalışmalarını 2016 yılında tamamlamıştır. Bilgi Üniversitesi’nde matematik finans dersleri veren K. Dağhan Gökçe, Nisan 2021’den bu yana Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi İngilizce İşletme Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Bununla birlikte makro-ekonomi alanında global piyasaları günlük olarak İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca takip etmekte, global emtia piyasaları, hisse senetleri, vadeli ve türev piyasalar ile ilgili günlük yorumlarda bulunmaktadır. Boğaziçi Üniversitesi’nde risk yönetimi ve KOBİ danışmanlığı üzerine de çalışmalarda bulunmaktadır. Uzmanlık alanı politik-ekonomi, finansal yatırım ürünleri ve KOBİ risk danışmanlığıdır.

 

2002 yılında California İş Geliştirme Merkezi’nde Pazarlama Müdür Yardımcılığıyla başladığı kariyerine Fiat Auto’da Yedek Parça Ürünleri Pazarlama ve Satış Yöneticisi, makro ekonomi ve bölgesel gelişim alanlarında 23. Dönem TBMM Milletvekili Danışmanlığı, Hisar Şirketler Grubu’nda Finansal Yönetim, Forextraview dergisinde köşe yazarlığı, Turkey Tribune web sitesinde köşe yazarlığı ve yazarlık, Halkbank SMES Yatırım Danışmanlığı, Risk Turk’te Eğitim Danışmanlığı, Saxo Bank’ta Makro Ekonomist, Boğaziçi Üniversitesi’nde misafir öğretim üyeliği yaparak devam etmiştir. K. Dağhan Gökçe; Hisar Ev Aletleri ve Polathan Dayanıklı Tüketim şirketlerinde finans ve planlama sorumlusu, Turkey Tribune web sitesinde makro global ekonomi ve Merkez Bankası faaliyetleri ile ilgili köşe yazarıdır.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri