Rusya-Ukrayna savaşının birinci yılı 24 Şubat günü doluyor. Rusya'nın 2022 yılının ilk günlerinden itibaren yaptığı tatbikat 24 Şubat sabahı işgale dönüşmüş ve Rus ordusu Ukrayna'ya kuzeyden, doğudan ve güneyden olmak üzere üç cepheden saldırmıştı. Akabinde Donbass bölgesinde yani Rus nüfusun ve toplumunun azınlık olmadığı alanlarda referandumlar gerçekleştirmiş ve bölgeyi bir fiil tıpkı Kırım'da olduğu gibi ilhak etmişti. Buna karşılık NATO kuvvetleri Ukrayna'ya hem silah hem de maddi yardım yaparak karşılık vermiş ancak savaşa aktif olarak hiçbir şekilde katılmamış ve Ukrayna hava sahasını da kapatmaya kalkışmamıştı. Yanı sıra Rusya'ya bir dizi yaptırımlar uygulamasına rağmen Rusya'dan gaz, kömür ve petrol sevkiyatı devam etmiş ve swift ödeme sistemi ile Rus ekonomisine kaynak akışı sürmüştü. Rus oligarkların mallarına el koyma ve Rus merkez bankası rezervlerinin yaklaşık yarısının Batı bankalarınca dondurulması gibi aksiyonlar uygulanmış, 2022 yılının sonlarına doğru da Rus petrolüne ve doğalgazına tavan uygulaması devreye alınmıştı.

Batı'nın tüm bu ekonomik hamlelerine karşın Rusya ise enerji silahının yanına gıdayı da eklemiş ve başta Odessa olmak üzere Ukrayna'nın güneyindeki dört büyük limandan tahıl sevkiyatlarını bloke etmişti.

Tüm bu karşılıklı gelişmeler ve el yükseltmeler olurken konu yavaş yavaş Batı medyasının gündeminden düşmeye başlamış ve kapalı kapılar ardında ABD-Rusya görüşmelerine evrilmişti. Yani sahada aktif şeklide çatışma sürerken savaş esas mesele olan ekonomik pazarlığa daha fazla konu olmaya başlamıştı.

Ekonomik pazarlıktaki esas mesele doğalgaz hatlarının, geçiş koridorlarının belirlenmesi ve tıpkı 1970'lerde OPEC'in oluşturulmasında olduğu gibi doğalgaz kartelinin oluşturulmasıdır. İşte Türkiye'nin rolü ve öne çıkış hamlesi tam da bu noktada oldukça kritiktir. 2010 yılından bu yana doğalgaz hatlarının alt yapısı Türkiye'de hazırlanmış ve jeopolitik konumu gereği de transit rotalarda merkez hâline gelmiştir. Konjonktür, yer ve zaman tamamen Türkiye lehine çalışırken Cumhuriyetin yüzüncü yılına girdiğimiz 2023 yılında, tam da Batı Karadeniz'den mart ayında kendi gazımızı kullanacakken, mülteci meselesini Suriye ile çözüme kavuşturma adımları atarken, Suriye'nin ve Irak'ın kuzeyindeki terör odaklarına operasyon hazırlığındayken, Doğu Akdeniz'de yerli sondaj gemilerimizle aramalarımızı sürdürürken yaşanan deprem felaketi ve tamamen kırılan Arap fay hattı milyonda bir olacak bir durumdur... Allah bu felakette ölenlere rahmet etsin, geride kalanlara sabır ihsan etsin...

Dr. K. Dağhan Gökçe

10.02.2023