Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi
8 Mart 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6824 sayılı Kanun’un 4. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun mülga mükerrer 121. maddesi “Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” başlığıyla yeniden düzenlenerek vergilerini zamanında, doğru olarak ödeyen bazı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine tarh olunan cari yıl vergisi üzerinden indirim imkânı sağlanmıştır.
Uygulama sayesinde, ticari, zirai veya serbest meslek faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren verecekleri yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan vergilerin %5'ini, ödenmesi gereken vergiden indirilebilecektir. Hesaplanan indirim tutarının tamamının aynı beyannamede indirilememesi hâlinde indirilemeyen kısma ilişkin tutar, izleyen bir tam yıl içinde Maliye Bakanlığı’na bağlı vergi dairelerine verilen vergi beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerden mahsup edilebilecektir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarların ret ve iadesi ise mümkün olmayacaktır. Bu kapsamda indirilebilecek azami tutar 1 milyon Türk lirası olarak belirlenmiş olup bu tutar her yıl bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacaktır.
Bu uygulamadan yararlanabilmek için aşağıdaki şartların mükelleflerce topluca taşınması gerekmektedir:
- Son üç yılın tüm vergi beyannameleri kanuni süresinde verilmiş olmalı ve tahakkuk eden vergiler kanuni süresinde ödenmiş olmalıdır. (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla beyanname verilmesi ile her bir beyanname itibarıyla 10 liraya kadar eksik ödeme yapılması hâllerinde bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.)
- Belirtilen üç yıllık süre içerisinde mükellefin hakkında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmamalıdır. (Ancak yapılmış tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya Vergi Usul Kanunu’nun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması hâlinde bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.)
- İndirimin yapılacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1.000 liranın üzerinde vadesi geçmiş borcu bulunmamalıdır.
- Son beş takvim yılında kaçakçılık suçu fiillerinin işlendiğine dair tespit bulunmamalıdır.
Bu şartlar sadece Maliye Bakanlığı’na bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergiler bakımından aranacaktır.
Gelir vergisi mükelleflerinin beyannamelerinde ticari, zirai veya mesleki kazançlar dışındaki gelir unsurlarından kaynaklanan kazanç ve iratlarının da bulunması durumunda mükelleflerin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
Şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanlardan indirilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle geri alınacaktır.
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine sağlanan vergi indirimi olanağı, mükelleflerin vergilendirmeye ilişkin ödevlerini zamanında ve doğru şekilde yerine getirmelerinde daha titiz ve dikkatli davranmalarını teşvik edecek, vergiye gönüllü uyumu artırarak kayıt dışı ekonomi ile mücadelede önemli mesafe alınmasını sağlayacaktır.
Tamer Aksoy