2025 Yılı Yatırım Programı; 12. Kalkınma Planı’nda, 2025-2027 Orta Vadeli Programı’nda ve 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda öngörülen hedefler doğrultusunda, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanarak 15 Ocak 2025 tarih ve 32783 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ekinde yer almıştır.

2025 Yılı Yatırım Programında; Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri, Özel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri, Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar, kamu payı %50'nin üzerindeki İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşları ile bunların bağlı ortaklıkları, Özelleştirme Kapsamına Alınan Kuruluşlar, Sosyal Güvenlik Kurumları, Döner Sermayeli Kuruluşlar, İller Bankası, dış proje kredisi kullanan Büyükşehir Belediyeleri ile diğer belediyeler tarafından gerçekleştirilecek yatırım projeleri sektörel bazda düzenlenmiştir. Yatırım programındaki projelerin belirlenmesinde seçici davranılarak, 12. Kalkınma Planı’nda öngörülen projeler, deprem riski nedeniyle başlanması zaruret arz eden projeler ile toplumsal ve ekonomik etkisi güçlü olup ivedilikle ekonomiye kazandırılması gereken projeler önceliklendirilmiştir.

2025 Yılı Yatırım Programı’nda; eğitim alanında 1.040, diğer kamu hizmetleri (iktisadi ve sosyal) alanında 887, ulaştırma-haberleşme alanında 812, tarım alanında 356, sağlık alanında 265, enerji alanında 167, imalat alanında 98, konut alanında 61, turizm alanında 55 ve madencilik alanında 42 olmak üzere toplam 3.783 proje yer almaktadır. Bu projelerin toplam proje tutarı 10 trilyon 600 milyar TL’dir. Bu projeler için 2024 yılı sonuna kadar 3 trilyon 527 milyar TL harcama gerçekleştirilmiştir. 2025 yılı yatırımı ise 1 trilyon 444 milyar TL’dir.

2025 yılı yatırımlarının sektörlere göre dağılımı incelendiğinde; en fazla payın 440 milyar TL ile ulaştırma-haberleşme sektörüne ayrıldığı, bu sektörü 218 milyar TL ile eğitim sektörünün izlediği, diğer kamu hizmetleri sektörüne 180 milyar TL, tarım sektörüne 164 milyar TL, madencilik sektörüne ise 149 milyar TL tahsis edildiği görülmektedir. Bu sektörleri sırasıyla 139 milyar TL ile sağlık, 110 milyar TL ile enerji, 25 milyar TL ile konut, 17 milyar TL ile imalat ve 2,5 milyar TL ile turizm sektörleri izlemektedir.

2025 yılı kamu yatırımlarının bütçe türlerine göre dağılımına bakıldığında ise 1 trilyon 444 milyar TL’lik toplam yatırımın 1 trilyon 21 milyar TL’sinin merkezi yönetim bütçesinde, 405 milyar TL’nin KİT bütçelerinde, 18 milyar TL’sinin döner sermaye ve SGK bütçelerinde yer aldığı anlaşılmaktadır.

Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kurumların yatırımları incelendiğinde; Karayolları Genel Müdürlüğü (170 milyar TL), Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (149 milyar TL), Milli Eğitim Bakanlığı (140 milyar TL), Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (124 milyar TL), Sağlık Bakanlığı (121 milyar TL) gibi yatırımcı bakanlık ve kurumlar ön plana çıkmaktadır. Bu beş kurumun yatırım bütçesi büyüklüğü, toplam 704 milyar TL ile 2025 yılındaki toplam merkezi yönetim bütçesi yatırım tutarının yaklaşık %70’ini oluşturmaktadır.

2025 yılı Yatırım Programı’nda KOBİ ve girişimcilik konularında faaliyet gösteren kurumlardan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına 3,4 milyar TL, Ticaret Bakanlığına 1,7 milyar TL, TÜBİTAK Başkanlığına 18,7 milyar TL, KOSGEB Başkanlığına 97 milyon TL tahsis edilmiştir. Yatırım programının imalat sektörü altında yer alan KOBİ ve Girişimcilik alanında ise 2025 yılı yatırımı toplam 2,8 milyar TL olan 30 proje yer almaktadır. Bu projelerin 27’si Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına ait olup toplam bütçe büyüklüğü 2,7 milyar TL’dir.

Kaynakça: 2025 Yılı Yatırım Programı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, www.sbb.gov.tr

Sena Gürsoy
23.01.2025